Εισήγηση στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο 17-4-2024

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΘΕΜΑΤΟΣ: 7 ΑΕΔ-24/2Ο23 (παρ. απόφ. ΑΠ 1509/2023) Δικάσιμος: 17.4.2024 Εισηγ.: Ειρ. Σταυρουλάκη Έκθεση άρθρου 11 παρ...

2020-11-09

Επανυπολογισμός συντάξεων … σκιές και ψίθυροι…..

Αφορμή για την παρέμβασή μου αποτέλεσε ανάρτηση του αγαπητού συναδέλφου Νώντα Γκολφινόπουλου ο οποίος, παρά τα προβλήματά του, ενδιαφέρεται για τις εξελίξεις στο χώρο μας και όχι μόνο. Με το εύστοχο ερώτημα που έθεσε και τις απαντήσεις που έλαβε με βοήθησε να καταλάβω γιατί δεν έστερξαν όλοι να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες αναπροσαρμογής των συντάξεών μας, γεγονός που θα συνέβαλε στην μερική έστω αποκατάσταση των ισοπεδωμένων συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων.
Στόχος της παρέμβασής μου είναι να διαλυθούν οι φόβοι που, από άγνοια ή σκοπιμότητα, έχουν φορτίσει την έννοια του επανυπολογισμού των συντάξεων και να αποκατασταθεί η ουσία της διαδικασίας αναπροσαρμογής τους. Η αναπροσαρμογή αυτή θα μπορούσε να έχει επιτευχθεί πολύ νωρίτερα στη βάση της ανεξαρτησίας της ΤτΕ και ίσως τελικά την επιτύχουμε με την επικείμενη δίκη στο ΣτΕ (Ιανουάριος 2021) για ακύρωση του διαχωρισμού μας σε συνταξιοδοτηθέντες πριν ή μετά την 1.1.2015.
 1. Τι είναι ο επανυπολογισμός συντάξεων;;
Ο επανυπολογισμός συντάξεων είναι η πρώτη φάση ενιαίας διαδικασίας «αναπροσαρμογής και προστασίας του εισοδήματος» των συνταξιούχων που συνταξιοδοτήθηκαν με προϋποθέσεις που ίσχυαν πριν τις 12.5.2016, όταν εκδόθηκε ο γνωστός νόμος Κατρούγκαλου. Η διαδικασία επανυπολογισμού-επανελέγχου συνίσταται στην κατάρτιση ηλεκτρονικού αρχείου όλων των ασφαλισμένων στους τέως φορείς που συναποτελούν τον ΕΦΚΑ. Το αρχείο αυτό καταρτίζεται σύμφωνα με τις κανονιστικές προϋποθέσεις και το νομοθετικό πλαίσιο με το οποίο πραγματοποιήθηκε η συνταξιοδότηση του καθενός, με καταγραφή του συνολικού χρόνου ασφάλισης που είχε ο συνταξιούχος και όχι μόνον αυτού που ελήφθη υπόψιν για την συνταξιοδότησή του. Με βάση αυτό το ηλεκτρονικό αρχείο επανυπολογίζονται οι καταβαλλόμενες συντάξεις για να ελεγχθεί αν τα καταβαλλόμενα ποσά στις 12.5.2016 συμπίπτουν ή αποκλίνουν με αυτά που προκύπτουν από την εφαρμογή του ηλεκτρονικού αρχείου. Αν τα στοιχεία μετά τον επανυπολογισμό συμπίπτουν ή αποκλίνουν έως 5% των ήδη καταβαλλομένων συντάξεων, τότε προχωράει η δεύτερη φάση της αναπροσαρμογής και προστασίας.
 
2. Αναπροσαρμογή των καταβαλλόμενων συντάξεων
Σε δεύτερη φάση, γίνεται αναπροσαρμογή όλων των καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων των διαφορετικών ταμείων και κλάδων, σύμφωνα: α) Με το σύστημα Εθνικής - Ανταποδοτικής σύνταξης που θέσπισε ο νόμος Κατρούγκαλου σε κατάργηση και αντικατάσταση του συστήματος Βασικής –Αναλογικής σύνταξης του νόμου Λοβέρδου, και β) Με ενιαίους κανόνες και κατάργηση κάθε προηγούμενου διαχωρισμού κατά τον υπολογισμό της νέας σύνταξης!!
Α)Η Εθνική σύνταξη υπολογίζεται με βάση τα έτη ασφάλισης και κυμαίνεται από 345,60 ευρώ (για χρόνο ασφάλισης μέχρι 15 έτη) έως 384,00 ευρώ (για χρόνο ασφάλισης 20 και πλέον έτη). Το τμήμα αυτό της σύνταξης δεν επιβαρύνει τους ασφαλιστικούς τους φορείς, καθώς καταβάλλεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η καταβολή στην ΤτΕ (η Εθνική σύνταξης αντικατέστησε την Βασική σύνταξη 360 ευρώ για 35 χρόνια του ν. Λοβέρδου!!), γίνεται από την ίδια την Τράπεζα, χωρίς καμιά συμμετοχή η παρέμβαση του κράτους(!!), όπως λαθεμένα αναφέρθηκε στην απάντηση που δόθηκε στο συνάδελφο.
Β) Η Ανταποδοτική σύνταξη, προκύπτει από τους συντελεστές αναπλήρωσης, όπως τελικά καθορίστηκαν και από τον πρόσφατο νόμο Βρούτση, σύμφωνα με τα έτη ασφάλισης που είχε ο συνταξιούχος κατά την συνταξιοδότησή του και τα οποία, όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να διαφοροποιούνται από τα έτη ασφάλισης επί των οποίων υπολογίστηκε η σύνταξή του. Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης δεν αναζητούνται οι συντάξιμες αποδοχές, αλλά ως βάση για την αναπροσαρμογή της κύριας σύνταξης λαμβάνεται ο αρχικός συντάξιμος μισθός, όπως έχει διαμορφωθεί σε τρέχουσες τιμές με την αύξησή του σύμφωνα με τα ποσοστά αναπροσαρμογής των συντάξεων που έχουν μεσολαβήσει από την ημερομηνία συνταξιοδότησης έως τις 13.5.2016 (ημερομηνία εκκίνησης του νέου συστήματος)!! Ο συντάξιμος μισθός στις περιπτώσεις μισθωτών που κατέβαλλαν εισφορές για 14 μήνες (δώρα και επιδόματα), προσαυξάνεται κατά 16,7%!! Ο συντάξιμος μισθός ως μέσος όρος του αθροίσματος του συνόλου των αποδοχών, επί των οποίων εισφέρθηκαν εισφορές καθ' όλη τη διάρκεια του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου, δια του αριθμού των μηνών της αντίστοιχης χρονικής περιόδου, λαμβάνεται ως βάση υπολογισμού, μόνο για εκείνους που πρωτοασφαλίζονται από τη δημοσίευση του νόμου (13.5.2016) και μετά και όχι για την αναπροσαρμογή των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων, όπως ατυχώς αναφέρθηκε στην απάντηση στο συνάδελφο Γκολφινόπουλο.
Γ) Κατάργηση κάθε προηγούμενου διαχωρισμού: Ο υπολογισμός της νέας καταβαλλόμενης και αποδιδόμενης σύνταξης από 1.1.2019 στους συνταξιούχους των διαφορετικών ταμείων και κλάδων πραγματοποιείται στη βάση ενιαίων κανόνων και αρχών, ώστε ίδιες εργασιακές και ασφαλιστικές προϋποθέσεις να οδηγούν σε ίδια σύνταξη!!
Δ) Προσαυξάνεται ο συντελεστής υπολογισμού της ανταποδοτικής κύριας σύνταξης κατά 0,075 για κάθε μονάδα διαφοράς καταβολής αυξημένων εισφορών (εργαζόμενου και εργοδότη) από το μέσο όρο των εισφορών του τέως ΙΚΑ. Σημειώνουμε ότι, πέραν των εφ άπαξ καταβολών που εισφέραμε στο ΤΣΠ-ΤΕ εργαζόμενοι και Τράπεζα, καταβολές που διαρκούν μέχρι σήμερα, για την κύρια σύνταξή μας καταβάλλαμε πάντα υψηλότερες συνολικά εισφορές. Ενδεικτικά το 1945, πέραν των εφ άπαξ καταβολών, εισφέραμε στο ταμείο μας 15%, όταν η συνολική εισφορά στο αντίστοιχο ΙΚΑ ήταν της τάξης του 4%!! Οι συνολικές εισφορές χωρίς τις εφ άπαξ καταβολές έφτασαν και στο 37% των πάσης φύσεως αποδοχών όταν στο ΙΚΑ ήταν στο 20%!!
Ε) Παύση των κρατήσεων των νόμων 4024/11, 4051/12 και 4093/12: Για τους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ, στις καταβαλλόμενες μετά την αναπροσαρμογή συντάξεις από 1.1.2019, σταματά η κράτηση που προκύπτει από τους τρεις προαναφερθέντες νόμους, καθώς αυτές ενσωματώθηκαν στα νέα καταβαλλόμενα ποσά. Σε αντίθεση, στο χώρο της ΤτΕ δύο σχεδόν χρόνια μετά την 1.1.2019, οι κρατήσεις εξακολουθούν, αν και μας επέστρεψαν το ενδεκάμηνο αναδρομικών του ΕΦΚΑ, ενώ συνεχίζουν να τις υπολογίζουν κανονικά και στις συντάξεις όσων συνταξιοδοτούνται μετά της 12.5.2016, σε αντίθεση ακόμα και με Γνωμοδότηση Νομικών της Δ.Ν.Υ.!!
 
3. Προστασία καταβαλλόμενων συντάξεων
Μέχρι και τις 31.12.2018, συνεχίζεται η καταβολή των κύριων συντάξεων όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί και καταβάλλονταν την ημέρα έκδοσης του νόμου. Μετά την αναπροσαρμογή των συντάξεων καμιά νέα καταβαλλόμενη κύρια σύνταξη από 1.1.2019, δεν μπορεί να είναι μικρότερη από αυτήν που καταβαλλόταν πριν την αναπροσαρμογή.
Α) Αν μετά την αναπροσαρμογή, η προκύπτουσα καταβαλλόμενη σύνταξη ως άθροισμα Εθνικής και Ανταποδοτικής σύνταξης είναι μικρότερη αυτής που καταβάλλονταν μέχρι 31.12.2018, το καταβαλλόμενο ποσό σύνταξης παραμένει το ίδιο και η διαφορά εξακολουθεί να καταβάλλεται ως προσωπική διαφορά και συμψηφίζεται με μελλοντικές αυξήσεις των συντάξεων.
Β) Αν μετά την αναπροσαρμογή των καταβαλλόμενων συντάξεων, η προκύπτουσα καταβαλλόμενη σύνταξη ως άθροισμα της Εθνικής και Ανταποδοτικής σύνταξης είναι μεγαλύτερη αυτής που καταβάλλονταν μέχρι 31.12.2018, τότε το ποσό της προκύπτουσας διαφοράς καταβάλλεται σε 5 ισόποσες ετήσιες δόσεις αρχής γενομένης από 1.1.2019.
Από τα παραπάνω προκύπτει πως από καμιά κύρια σύνταξη δεν μειώθηκε το καταβαλλόμενο ποσό μετά την εφαρμογή του νέου νομοθετικού πλαισίου για την αναπροσαρμογή των συντάξεων, όπως σκόπιμα διοχέτευαν τα ΜΜΕ, πράγμα που ατυχώς, αφήνεται να εννοηθεί στην απάντηση που δόθηκε στο συνάδελφο Γκολφινόπουλο.
Πριν προχωρήσω στο ζήτημα της αναπροσαρμογής των συντάξεων και των δυνατοτήτων που μας έδινε για την αξιοποίησή του ως ΤτΕ, ήθελα ο κάθε συνταξιούχος να γνωρίζει πως ακριβώς αυτό εφαρμόστηκε γενικότερα, γιατί ο φόβος που προκαλείται από άγνοια ή αβάσιμα συμπεράσματα, μας στερεί τη γνώση, που είναι η μόνη πραγματική δύναμη για τις αποφάσεις που καθορίζουν το μέλλον μας.
 
4. Αναπροσαρμογή συντάξεων και ΤτΕ
Α) Η ΤτΕ, ως φορέας ασφάλισης του προσωπικού της από 1.1.2011, για την κύρια σύνταξη ενεργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού του πρώην ΤΣΠ-ΤΕ, οι οποίες έχουν καταστεί Καταστατικές διατάξεις της Τράπεζας, και τις γενικές διατάξεις νόμων που αφορούν την κύρια σύνταξη όλων των συνταξιούχων στην Ελληνική Επικράτεια. Σύμφωνα με την εγκύκλιο του τότε αρμόδιου Υφυπουργού Τάσου Πετρόπουλου με την οποία γνωστοποιήθηκαν οι προς εφαρμογή διατάξεις, αυτές αφορούν όλους τους φορείς κύριας ασφάλισης πλην του ΟΓΑ. Στις σχετικές όμως διαδικασίες αναπροσαρμογής των συντάξεων που αφορούν όλους τους φορείς που συμμετέχουν στον ΕΦΚΑ, (κατάρτιση ηλεκτρονικού αρχείου, επανυπολογισμός - επανέλεγχος, αναπροσαρμογή), δεν συμπεριλαμβάνεται η ΤτΕ. Η ΤτΕ έχει υποχρέωση, ως φορέας κύριας ασφάλισης του προσωπικού της, αλλά και δικαίωμα από το αυτοδιοίκητο του Καταστατικού της, να προβεί στις διαδικασίες αναπροσαρμογής των συντάξεων του προσωπικού της ΟΙΚΟΘΕΝ με βάση το Κανονισμό του πρώην ΤΣΠ-ΤΕ και τις διατάξεις της ισχύουσας ασφαλιστικής νομοθεσίας.
Β) Ο Γιάννης Στουρνάρας και οι συν αυτώ παρέα των golden boys, ένθερμοι οπαδοί της ιδιωτικής ασφάλισης, αντί να υλοποιήσουν την υποχρέωση της και να προβούν στην αναπροσαρμογή των συντάξεων των συνταξιούχων της σύμφωνα με το Καταστατικό της (άρθρο 10), και τις ισχύουσες γενικές διατάξεις, καλλιεργώντας το αντιΣύριζα κλίμα και αξιοποιώντας τους κομματικούς συνοδοιπόρους σε ΣΣΤΕ και ΣΥΤΕ, απέτρεψαν με κάθε τρόπο την αναπροσαρμογή των συντάξεων και την παύση των κρατήσεων!!
Γ) Για να αποφύγουν την υποχρέωσή τους για αναπροσαρμογή των συντάξεων και την παύση των κρατήσεων, επέλεξαν να εφαρμόσουν το καταργηθέν σύστημα Βασικής- Αναλογικής και όχι το ισχύον Εθνικής – Ανταποδοτικής (Συμβούλιο Ασφάλισης της 22.11.2019), επιλογή την οποία «νομιμοποίησαν» με την ευγενή χορηγία του Γιάννη Βρούτση (Υ.Α. 16.1.2020)!!
Δ)Αντί οι παλαιοί συνταξιούχοι του «ταμείου» της ΤτΕ να επωφεληθούν από τις γενικές διατάξεις του νόμου για την καταβολή Εθνικής σύνταξης 384,00 ευρώ στους συνταξιούχους με 20 και πλέον συντάξιμα χρόνια και την αναπροσαρμογή της ανταποδοτικής τους σύνταξης όπως προβλέπεται στον Κανονισμό του πρώην ΤΣΠ-ΤΕ (ίδιες εργασιακές και ασφαλιστικές προϋποθέσεις ίδια σύνταξη, επανασύνδεση των συντάξεων με τους μισθούς των εν ενεργεία), υπέστησαν μια πρωτοφανή στα 67 χρόνια λειτουργίας του «ταμείου τους», διαίρεση και διαχωρισμό τους σε πριν και μετά την 1.1.2015 συνταξιοδοτούμενους, σε πλήρη αντίθεση με ότι συνέβη για όλους τους άλλους Έλληνες συνταξιούχους!!!!
Επίλογος
Ο Γ. Στουρνάρας με τα golden Boys, προκειμένου να απαλλάξουν την Τράπεζα από το κόστος της αναπροσαρμογής των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων (καταβολή Εθνικής σύνταξης 384,00 ευρώ , χορήγηση της ανταποδοτικής σύμφωνα με το Καταστατικό του ΤΣΠ-ΤΕ), δεν δίστασαν, εφαρμόζοντας καταργημένες διατάξεις, να διαχωρίσουν τους συνταξιούχους, γεγονός που τους διευκολύνει στους αυριανούς χειρισμούς τους για επιβολή συστήματος ιδιωτικής κοινωνικής ασφάλισης. Για να αποσπάσουν τη σιωπή και τη συναίνεση υψηλόβαθμων συνταξιούχων και συνδικαλιστών προσέφεραν ως δήθεν «δώρο» το πλαφόν και «κορόιδεψαν» τους νέους ασφαλισμένους σήμερα και μελλοντικά συνταξιούχους, προσφέροντάς τους το σύστημα Βασικής –Αναλογικής Λοβέρδου , όταν είχαν κατοχυρωμένο αυτό της Εθνικής 384,00 ευρώ για 20 συντάξιμα χρόνια και της ανταποδοτικής του Καταστατικού τους!! Οι εν ενεργεία συνάδελφοι, με ευθύνη του ΣΥΤΕ, δέχτηκαν να καταργηθεί στην πράξη η ανεξαρτησία της ΤτΕ και το Καταστατικό του πρώην ΤΣΠ-ΤΕ, περνώντας θηλιά στο λαιμό τους, την οποία οι εραστές της ιδιωτικής ασφάλισης θα τραβήξουν την κατάλληλη στιγμή!!
Όλα τα παραπάνω καθιστούν αναγκαία τη συγκρότηση εναλλακτικής πρότασης για τον ΣΣΤΕ σήμερα. Πρότασης που θα μπορέσει, με τη συνεργασία ΟΛΩΝ, χωρίς αποκλεισμούς, να δημιουργήσει πλειοψηφικό ρεύμα μέσα στους συνταξιούχους, για να αποσπάσει τον ΣΣΤΕ από το ρόλο του παραστάτη των επιλογών της Διοίκησης ώστε να υπερασπισθούμε τα δικαιώματά μας στο πλαίσιο της ανεξαρτησίας της ΤτΕ, των ΣΣΕ και των Καταστατικών των πρώην ταμείων μας.
 
Κώστας Ευσταθίου, μέλος Δ.Σ. ΣΣΤΕ
9.11.2020