Κάποιες στιγμές η ζωή είναι αλλού...

μέσ’ στο νωθρό παράξενο φεγγάρι...

Μέσ’ στην απαλοτάτη νύχτα, που τ΄ άστρα ήσαν άστιλπνα και λιγοθυμισμένα, μέσ’ στο νωθρό παράξενο φεγγάρι – το βράδυ εκείνο κι οι άνθρωποι ήταν σχεδόν καλοί...

Γιάννης Σταύρου, Ύδρα στο φως του φεγγαριού, λάδι σε καμβά

Ναπολέων Λαπαθιώτης
Φεγγάρι…

Μέσ’ στην απαλοτάτη νύχτα, μέσ’ στο νωθρό πελώριο φεγγάρι, που τ΄ άστρα ήσαν άστιλπνα και λιγοθυμισμένα, η παρεούλα είχε παρμένη την κιθάρα της, και θέλησε να πλανηθεί στην τύχη· πρόβαλε αργά κατηφορίζοντας, πέρα, απ΄ τη Σχολή των Ευελπίδων, κι έστριψε, και τράβηξε προς τη Λεωφόρον Αλεξάνδρας. Μέσ’ στο γαλάζο φόντο του βραδιού, ήταν χυμένη μια αλλόκοτη σιωπή, σαν και τα πράγματα όλα να ήταν ποτισμένα μυστηριώδη φίλτρα, σαν αφιόνια, και να καραδοκούσαν κάποια λύτρωση, κάποιο παυσώδυνο βαθύ, τελειωτικό. Εδώ – εκεί περνούσαν κι άλλες παρεούλες, κορίτσια σφιχταγκαλιασμένα ένα με τ΄ άλλο, παιδιά μ΄ ένα κρυφό φιλί στα χείλη, και μ΄ ασημένια μέτωπα στιλπνά· κι όλ’  οι άνθρωποι ήταν σα να κολυμπούσαν στο φεγγάρι, καθώς τα ψάρια μέσ’ στη γυάλα, και να εκινούντο ρυθμικά κι αυτόματα, χωρίς αυθυπαρξία, σαν η συνείδησή τους να ήτανε, κι αυτή, φευγάτη ή κοιμισμένη…
Η παρέα τράβηξε καταμεσίς του δρόμου, μέσ’  στα ράγια, κι έφτασε ως μια μάντρα, κι έκατσε να πιει, να μερακλώσει…
Ήταν Σαββατόβραδο, που τα τελεμένα τα κορμιά ζητάν ανάπαψη, και τα ρογιασμένα δάχτυλα ξεχνάν τους κόπους, και θυμούνται την αγάπη… Και καθώς ήταν έτσι το φεγγάρι ολάργυρο, σα νόμισμα φρεσκοκομμένο (είχαν απόψε πάρει τη βδομάδα), κάθησαν γύρω στο τραπέζι, και μάζωξαν του κόσμου τις καρέκλες, και ξαπλωθήκαν, χέρια και πόδια μπερδεμένα, ψαθάκια, καβουράκια πεταμένα, μαλλιά αφηνιασμένα, μαύρα τσουλούφια, κυματιστά κι εβένινα…

Το παιδί έτρεξε ναν τα περιποιηθεί, κι άπλωσε μια πετσέτα στο τραπέζι.
      
- Πούσαι, φέρε μας ένα κατοσταράκι στα τέσσερα, και κάνα μεζέ…
- Ψητό, σαλάμι, αυγά της ώρας; Μας φέραν σήμερα και φέτα, πούναι μεγαλείο!
- Γεια σου! φέρε μας φέτα, κάνε μας και καμπόσα αυγά τηγανητά… Πούσαι! και ψωμί…
- Αμέσως! να σας κόψω και καμιά ντοματοσαλατίτσα;…
- Μπράβο! Είσαι θεός, αδερφούλη… Και κάνε σύντομα…

Κι η παρέα απλώθηκε, τεντώθηκε, κουλουριάστηκε, έσκασε στα γέλια, είπε αστεία, καλαμπούρισε, τσακώθηκε, βλαστήμησε, κι ύστερα αρχίνησε να τσαγγρουνίζει την κιθάρα:

Ταμ, τιμ, τιμ – ταμ, τιμ, τιμ – ταμ, τιμ, τιμ…

...Σιγά σιγά, το τραγούδι φούντωσε, δυνάμωσε και υψώθη συμπαγές μέσ’ στο φεγγάρι· οι συμπυκνωμένες νεανικές φωνές αρμονίσθηκαν, εμπλέχτηκαν, παντρεύτηκαν όλες μαζί, και τίναξαν τη φλογερήν επίκλησή τους, προς το κατάπληκτο κι επιεικές φεγγάρι…

Άλλος είχε βάνει το καπέλο του στραβά, κι άλλος πίσω, κι έλαμπε το μέτωπό του, – κι άλλος είχε βγαλμένο το σακάκι, και τόχε στον ώμο του ριγμένο· κι όλοι τραγουδούσανε μαζί:

νταμ! ντουμ! ντουμπαντουμπαντούμ!

στο διάβολο να πας,

κι εσύ και η μαμάκα σου,

κι ο λάγιος που αγαπάς…

...Και η νύχτα έπαιρνε το τραγούδι με τα γαλανά, τα οπάλινα χέρια της, και το τοποθετούσε στην καρδιά της· και τα μάτια των άστρων έτρεχαν αόρατα δάκρυα μέσ’ στο διάστημα, και πού και πού, κι ένας διάττων απεσπάτο μέσ’ απ’ την οικογένεια των άστρων, σα να μη βαστούσε πλέον, κι αυτοκτονούσε μέσ’ στο χάος σιωπηλά… Κι ο καημός, κι η νοσταλγία, είχαν έτσι πήξει γύρω απ΄ τη μελπόμενη κιθάρα, που κάθε της παλμός, κι ο πλέον ελάχιστος, δημιουργούσε γύρω πλήθος κύκλους, κι έφτανεν ως πέρα, καθώς το πέσιμο μιας στάλας στο νερό…

- Φέρε κρασί! Κρασί…

Και το κρασί εκομίζετο θριαμβευτικά και γιόμιζε σπινθηριστά τα παχυκρύσταλλα ποτήρια, κι οι αναπνοές ήταν ανήσυχες, τα γόνατα λυμένα, κι ένα στήθος πρόβαλλε γυμνό απ΄ τ’  ανοιχτό πουκάμισο, με τ’  αχνό χρώμα της επιθυμίας… Κι η επιθυμία φαινόταν να είχε έτσι κορώσει, κι η σάρκα να ήταν έτσι κεντρισμένη, που το φεγγάρι έγιν’ ένας ασημένιος πόθος, και φλόγισε τη μεθυσμένη νύχτα…

- Κρασί! Κρασί! Κρασί…

Μέσ’ στην απαλοτάτη νύχτα, που τ΄ άστρα ήσαν άστιλπνα και λιγοθυμισμένα, μέσ’ στο νωθρό παράξενο φεγγάρι – το βράδυ εκείνο κι οι άνθρωποι ήταν σχεδόν καλοί.

Πηγή: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥ

Η απόλυτη σύνθλιψη του νεοέλληνα...

Πικρό χιούμορ - η κωμικοτραγική μας κατάσταση...
Για πόσο καιρό ακόμη θα παραμένουμε εύκολοι στόχοι;

_______________________________ 

Πως να κάνεις έναν Λαό να μην αντιδρά!

Και η επιστημονική εξήγηση...

Tο παρατεταμένο άγχος οδηγεί σε κατάθλιψη, καθώς το μυαλό και ο οργανισμός ‘κουράζονται’ τελικά από τη συνεχή υπερδιέγερση στην οποία βρίσκονται, όταν το μυαλό δεν μπορεί να βρει έξοδο διαφυγής από την επώδυνη κατάσταση.

Πολλές φορές ο σχηματισμός εικόνων στη φαντασία μας, μπορεί να κάνει πολύ πιο κατανοητό το νόημα των λέξεων. Είναι επομένως σημαντικό να αναφέρουμε ένα ιστορικό πείραμα της ψυχολογίας, το οποίο μπορεί να ‘γενικευτεί’ σχετικά με το πώς αντιδρούν οι άνθρωποι απέναντι σε εξωτερικά γεγονότα – ερεθίσματα.

Ένα πείραμα ‘σκληρό’, για όλους τους φιλόζωους, καθώς έγινε πάνω σε ζώα, συγκεκριμένα σε σκύλους, ενδεικτικό όμως αυτών που δυστυχώς βιώνουν πολλοί άνθρωποι.

Το πείραμα αυτό αναφέρεται στην κατάθλιψη, η οποία μπορεί να προκληθεί στον άνθρωπο, από ερεθίσματα – πληροφορίες που αυτός λαμβάνει από το περιβάλλον. Τα ερεθίσματα αυτά ισοδυναμούν στο ανθρώπινο μυαλό, όσον αφορά την αντίδραση που προκαλούν, με την επίδραση των ηλεκτροσόκ που δέχθηκαν τα ζώα στο συγκεκριμένο πείραμα.

Την κατάθλιψη αυτή την ονομάζουμε ‘εξωγενή’, καθώς δεν ‘προέρχεται’ από κάποια γενετική προδιάθεση του ανθρώπου. Προκύπτει συχνά από την παραμονή σε κατάσταση διαρκούς άγχους, όπως αυτό της επιβίωσης.

Το πείραμα αυτό δείχνει ότι αν ‘ελέγχουμε’ το περιβάλλον και επομένως, το τι αντιλαμβάνεται ένα ον για το περιβάλλον του, μπορεί να προκληθεί ‘τεχνητά’ κατάθλιψη, με τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν, όπως απάθεια, παθητικότητα, απόσυρση από το ενδιαφέρον για τη ζωή κλπ.

Στο παρακάτω πείραμα, τα ηλεκτροσόκ που δέχθηκαν τα ζώα, και το γεγονός ότι ήταν επώδυνα και ‘απρόσμενα’ στο πότε θα ξανασυμβούν, δημιούργησαν στα δύστυχα ζώα, μία παρατεταμένη κατάσταση άγχους και υπερδιέγερσης του οργανισμού, ως άμυνα αντίδρασης.

Η αναλογία με το άγχος ενός ανθρώπου για το αν, το πώς και το πού θα βρει τα χρήματα για να επιβιώσει, είναι εμφανής.

Αυτό το παρατεταμένο άγχος οδηγεί σε κατάθλιψη, καθώς το μυαλό και ο οργανισμός ‘κουράζονται’ τελικά από τη συνεχή υπερδιέγερση (απλουστευμένα υπερένταση) στην οποία βρίσκονται, όταν το μυαλό οποιουδήποτε όντος, δεν μπορεί να βρει έξοδο διαφυγής από την επώδυνη κατάσταση (τα ζώα ήταν παγιδευμένα σε κλουβιά).

Το ερώτημα που θα απαντηθεί μετά από την αναφορά του πειράματος, είναι αν το ανθρώπινο μυαλό μπορεί να ‘πειστεί’ ότι βρίσκεται σε ένα ‘νοητό κλουβί’ από το οποίο δεν υπάρχει διαφυγή. Και αν μπορεί να ‘εμποδιστεί’ από το να αντιληφθεί τη διαφυγή από το ‘νοητό κλουβί’.

Συγκεκριμένα, σκύλοι τοποθετήθηκαν σε χωριστούς θαλάμους, στο δάπεδο των οποίων διοχετευόταν ηλεκτρικό ρεύμα, ανά κάποιο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα τα ζώα να δέχονται περιστασιακά μικρά ηλεκτροσόκ σε στιγμή που βεβαίως δεν μπορούσαν να προβλέψουν.

Στην αρχή του πειράματος τα ζώα προσπαθούσαν να αντιδράσουν, καθώς η αναμονή του επόμενου ηλεκτροσόκ δημιουργούσε άγχος και κατέβαλαν προσπάθεια να το αποφύγουν. Μετά τα πρώτα ηλεκτροσόκ, τα ζώα συνειδητοποιούσαν πως ότι και αν έκαναν δεν μπορούσαν να αποφύγουν τα ηλεκτροσόκ με αποτέλεσμα το ‘πέρασμα’ σε μια παθητική κατάσταση απόσυρσης.

Συγκεκριμένα, ήταν πια ξαπλωμένα στο δάπεδο του θαλάμου και δεν κατέβαλαν καμία προσπάθεια να αποφύγουν το ηλεκτροσόκ. Παρ’ ότι ‘σκληρό’- και ως ζωόφιλοι θα χαρακτηρίζαμε άκαρδο το πείραμα αυτό- δείχνει με απτό τρόπο πως το παρατεταμένο άγχος οδηγεί βαθμιαία σε δυσθυμία ή και κατάθλιψη όταν νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να αντιδράσουμε, νιώθουμε ότι είμαστε δηλαδή σε ένα ‘νοητό κλουβί’.

Είναι γεγονός ότι το άγχος και το ‘συστατικό’ του, ο φόβος, μπορεί να είναι πολύ πιο ισχυρό από την άμεση βία. Η άμεση βία, όπως βιώθηκε σε στρατιωτικές δικτατορίες, έχει αποδειχθεί ότι έχει το μειονέκτημα ότι η καταπίεση είναι ‘εμφανής’, ο ‘εχθρός’ επίσης, και η διαφυγή από το νοητό κλουβί, είναι ορατή.

Επομένως το ανθρώπινο μυαλό πολύ πιο εύκολα θα ανακαλύψει την ‘έξοδο’ και θα αντιδράσει απέναντι σε αυτήν, καθώς μπορεί έτσι πιο εύκολα, να μετατρέψει το άγχος σε θυμό, μια υγιή αντίδραση, ‘αντίδοτο’ στην κατάθλιψη.

Το άγχος σε μεγάλο βαθμό, εγκεφαλικά, μειώνει την ικανότητα λειτουργίας της λογικής μας σκέψης. Για τον λόγο αυτό λέμε ότι στις πανελλήνιες εξετάσεις πχ, το υπέρμετρο άγχος μπορεί να εμποδίσει ακόμη και τη μνήμη ενός μαθητή να ανακαλέσει πληροφορίες πάνω σε μαθήματα που γνωρίζει.

Εμποδίζει και τη λογική σκέψη να βρει την αιτία του άγχους επίσης.

Αυτό σημαίνει ότι αν δημιουργήσουμε φόβο, λόγω άγνοιας και μη πληροφόρησης του ανθρώπου γύρω από ένα γεγονός, για παράδειγμα ότι η ζωή του θα πάει χειρότερα αν συμβεί κάποιο γεγονός, ο άνθρωπος, ή και μια ολόκληρη κοινωνία, μπορεί να νιώσει ότι βρίσκεται σε ένα ‘νοητό κλουβί’, απ’ όπου δεν υπάρχει διέξοδος, οδηγούμενη σε μία απάθεια και παθητικότητα, τόσο ισχυρών που μπορούν να φτάνουν τη βαρύτητα της κατάθλιψης.

Τότε ακόμη και μία ομάδα, ή μία κοινωνία γίνεται πια ευάλωτη στο να ‘ακολουθήσει’ τη ‘λύση’ που της ‘υποδεικνύουν’.

Μπορούμε για να τονίσουμε την επιβάρυνση του άγχους της οικονομικής κρίσης, να το συγκρίνουμε με το άγχος της επιβίωσης που πέρασε η χώρα μας κατά την κατοχή. Το άγχος σήμερα είναι πολύ πιο μεγάλο, καθώς ο εχθρός, ο κατακτητής ήταν ‘ορατός’.

Σημαντική αντίδραση λοιπόν του σημερινού Έλληνα, ενάντια στο άγχος της επιβίωσης είναι η όσο το δυνατόν αντικειμενική ενημέρωσή του, προκειμένου να ‘επαναλειτουργήσει’ η λογική σκέψη, η οποία είχε παραλύσει από το άγχος και τον φόβο.

Ένα κριτήριο για να φιλτράρουμε την ενημέρωση, είναι αν νιώθουμε ότι μας δημιουργεί το συναίσθημα του φόβου, πχ ότι ο άνθρωπος είναι απλά έρμαιο εξωτερικών παραγόντων. Η ενημέρωση αυτή είναι καλό να αποφεύγεται και να αμφισβητείται ως αντικειμενική.

Η άγνοια είναι πάντοτε η μητέρα του φόβου. Ο φόβος μπορεί να κάνει το ανθρώπινο μυαλό να ‘πιστέψει’ ότι είναι παγιδευμένο σε μία νοητή φυλακή, ανίκανο να αντιδράσει.. Η κατάσταση αυτή, μπορεί να επηρεάσει και τη σωματική υγεία του ατόμου, λόγω της μείωσης της άμυνας του οργανισμού που επιφέρει το παρατεταμένος άγχος και η κατάθλιψη.

Νικόλαος Γ. Βακόνδιος, Ψυχολόγος – Απόφοιτος Α.Π.Θ.

ΕΚΤΑΚΤΟ: ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ, ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΦΥΛΑΚΗ!

Έκτακτη κατάσταση δημιούργησε η παρέμβαση του αρμόδιου Υπουργού, στις 6.8.2014, μία ώρα πριν την ψηφοφορία επί του πολυνομοσχεδίου, γνωστού από τις κινητοποιήσεις των ενστόλων για τα επικουρικά ταμεία, τα οποία ενέτασσε υποχρεωτικά στο ΙΚΑ, δηλαδή, στο Ε.Τ.Ε.Α. μισθωτών. Ενώ το σχετικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στις 30/7/2014 περιελάμβανε 5 παραγράφους και δεν μας αφορούσε καθόλου, τελικά με τη διαδικασία της νομοτεχνικής βελτίωσης και όχι της τροπολογίας, όπως θα έπρεπε, (γεγονός που θα το είχαμε καταλάβει εγκαίρως) προστέθηκε μια ακόμα παράγραφος, η οποία ενέχει απεριόριστους κινδύνους και ενισχύει όλα όσα πιθανολογούσαμε για μεταφορά στον Ενιαίο Φορέα Απονομής Σύνταξης της κύριας και της επικουρικής σύνταξής μας...
Επαναφορά από το παράθυρο αυτών που βγάλαμε από την πόρτα. 

Καταλαβαίνετε λοιπόν, συνάδελφοι, την έκτακτη κατάσταση να ξαναβρεθούμε μπροστά σε μια νέα ΗΔΙΚΑ Α.Ε. Όσοι ελπίζουν πως θα σωθούμε χωρίς να δώσουμε μάχη μέχρις εσχάτων γελιούνται. Εδώ διαπράττουν μέγα λάθος και όσοι ΥΠΟΤΙΜΟΥΝ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΗΣ ΤτΕ. Να σημειώσουμε ότι σε καμιά Κεντρική Τράπεζα (Κύπρου, Πορτογαλίας.Ιρλανδίας, Ισπανίας  ή αλλού) δεν προχώρησαν σε μειώσεις συντάξεων και περικοπές όπως σε εμάς. Ας όψονται εκείνοι που δεν ήθελαν να κάνουν "θόρυβο", ανεξαρτήτως προθέσεων, προφάσεων, δικαιολογιών και επιθυμιών...

Καλούμε όλους τους συναδέλφους σε ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ, ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΦΥΛΑΚΗ! 

Με κεντρικό θέμα, τις εξελίξεις γύρω από τα θέματα μας & την αποφασιστική αντιμετώπισή τους, την Τρίτη, 30 Σεπτεμβρίου, στις 11πμ, θα πραγματοποιηθεί Συγκέντρωση των "ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ" στην Αιθ. Συνελεύσεων του ΣΣΤΕ (Λέκκα 23)  - ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΕΚΕΙ!

Για την ολοκληρωμένη σας πληροφόρηση, παραθέτουμε το Ενημερωτικό Σημείωμα, που κατέθεσε ο εκπρόσωπος της κίνησής μας στο Δ.Σ. του ΣΣΤΕ, συνάδελφος, Κώστας Ευσταθίου:

Ενημερωτικό Σημείωμα 
για το Πολυνομοσχέδιο του Αυγούστου 2014

Μέρος Δ΄ του σχετικού νομοσχεδίου και τελικά του Νόμου 4281/8.8.2014 Φ.Ε.Κ Α.160 με τίτλο Θέματα Αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Άρθρο 220 (Αρχικά 221στο νομοσχέδιο): Θέματα Υπουργείων Οικονομικών, Εθνικής Άμυνας, Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας και Αιγαίου και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.

1.      Το σχετικό νομοσχέδιο που  κατατέθηκε στη Βουλή στις 30/7/2014, μετά τη διαδικασία συζήτησης στην αρμόδια Επιτροπή και κατόπιν στο Τμήμα Διακοπών της Βουλής, ψηφίσθηκε στις 6/8/2014: Νόμος 4281/8.8.2014, Φ.Ε.Κ. Α.160. Συμπεριλαμβάνει πλείστες ρυθμίσεις αρμοδιότητας πολλών Υπουργείων και διαφορετικών θεμάτων, στα πλαίσια υλοποίησης των υποχρεώσεων από το νόμο 4046/12 του Μνημονίου.

Στο Δ΄ μέρος του νομοσχεδίου ( αρχικό άρθρο 221) και του νόμου 4281/2014  ( τελικό άρθρο 220) περιλαμβάνονται πέντε παράγραφοι (στο νόμο προστέθηκε και έκτη παράγραφος),, οι οποίες αναφέρονται στα εξής θέματα κατά παράγραφο:

Η πρώτη παράγραφος αναφέρεται στην υποχρεωτική ένταξη στο Ε.Τ.Ε.Α των κλάδων και τομέων επικουρικής ασφάλισης Τ.Ε.Α.Π.Α.Σ.Α. και Τ.Ε.Α.Π.Ι.Ε.Ν. (Ταμεία Σωμάτων Ασφαλείας και Προσωπικού Ιδρυμάτων Εμπορικού Ναυτικού).

Η δεύτερη παράγραφος αναφέρεται στην έκδοση μέχρι 31.10.2014 κοινής απόφασης του Υπουργού Εργασίας και του καθ΄ ύλην αρμόδιου Υπουργού μετά από σύμφωνη γνώμη και της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής για τον καθορισμό των τεχνικών παραμέτρων από τις οποίες θα προκύπτει ο συντελεστής βιωσιμότητας ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία ελλειμμάτων σε ταμειακή και δεδουλευμένη βάση για τα ΜΤΠΥ, ΜΤΣ, ΜΤΑ, ΜΤΝ.

Η τρίτη παράγραφος αναφέρεται στην εφαρμογή των όρων χορήγησης ΕΦ ΑΠΑΞσύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4270/14 σε όλους τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης και Κεντρικής Διοίκησης ή Δημοσίου ή Κράτους, συμπεριλαμβανομένου και του Ταμείου Αρωγής Υπαλλήλων Βουλής (Τ.Α.Υ.Β.).  

Η τέταρτη παράγραφος αναφέρεται στην κατάργηση διάφορων πόρων που ως φόροι τρίτων κατέληγαν στα επικουρικά ταμεία και κλάδους.

Τέλος η πέμπτη παράγραφος αναφέρεται  στην  εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με την προσαρμογή για το λόγο αυτό των παροχών των ταμείων, τομέων ή κλάδων μέχρι την 30/11 κάθε έτους.  

Σημείωση: Τα αρμόδια όργανα εφαρμογής της προσαρμογής των παροχών που προβλέπουν οι  διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 και 5 του Νόμου,  σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους, παύονται αυτοδικαίως εντός 7 ημερών από την έναρξη εκάστου έτους εφαρμογής τους.

2.      Τελικά, στον ψηφισθέντα νόμο 4281/8.8.2014, το αρχικό άρθρο 221 του σχετικού νομοσχεδίου των πέντε παραγράφων, όπως πιο πάνω αναφέρεται έγινε άρθρο 220 και προστέθηκε σε αυτό με τη νομοτεχνική διαδικασία της βελτίωσης και όχι με σχετική τροπολογία και η παρακάτω έκτη παράγραφος, το κείμενο της οποίας έχει ως εξής:

¨ 6. Οι κλάδοι και τομείς επικουρικής ασφάλισης, που δεν έχουν ενταχθεί στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), δύνανται να μετατρέπονται μέχρι 30.6.2015 μετά από σύμφωνη γνώμη των αντιπροσωπευτικότερων οργανώσεων των κλάδων ασφαλισμένων και μετά από εκπόνηση αναλογιστικής μελέτης σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ), εκτός Γενικής Κυβέρνησης σύμφωνα με τον ορισμό του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 549/2013 για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εθνικών και Περιφερειακών Λογαριασμών, κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 7 και 8 του ν.3029/2002, άλλως από 1.7.2015 εντάσσονται στο Ε.Τ.Ε.Α., λαμβάνοντας υπ΄ όψιν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της επικουρικής ασφάλισης των ελεύθερων επαγγελματιών. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας καθορίζονται όλα τα σχετικά της παρούσας.

Για τους προαναφερόμενους τομείς και κλάδους, καθώς και για τα αναφερόμενα ταμεία και τομείς της παραγράφου 1 του παρόντος που μετατρέπονται σε Ν.Π.Ι.Δ. το ποσοστό της εργοδοτικής εισφοράς παραμένει σταθερό ή μειώνεται, χωρίς οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση ή παροχή εγγυήσεων από τη Γενική Κυβέρνησηή άλλες μη ανταποδοτικές πηγές, πέραν των δικών τους πόρων.¨

Σημειώσεις :

1.      Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 549/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 2013, για το ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ΕΣΛ 2010»), περιέχει το πλαίσιο αναφοράς για κοινά πρότυπα, ορισμούς, ταξινομήσεις και λογιστικούς κανόνες για την κατάρτιση των λογαριασμών των κρατών μελών για τις στατιστικές ανάγκες της Ένωσης, προκειμένου να επιτευχθούν συγκρίσιμα αποτελέσματα μεταξύ των κρατών μελών.

2.      Τα άρθρα 7 και 8 του Νόμου 3029/2002 αναφέρονται στη δημιουργία Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης προαιρετικής συμμετοχής  και στην Εποπτεία και τον Έλεγχο  αυτών από το Υπουργείο Εργασίας και την Εθνική Αναλογιστική Αρχή.

3.      Στο παρόν Σημείωμα επισυνάπτονται τα παρακάτω στοιχεία που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Ν.4281/2014:

- Αιτιολογική Έκθεση του Νομοσχεδίου,

-Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής  επί του Νομοσχεδίου,

- Πίνακας με τις καταργούμενες διατάξεις μετά την ψήφιση του άρθρου 221 αρχικά  και τελικά 220 του Ν.4281/8.8.2014,

- Έκθεση Αξιολόγησης Συνεπειών Ρυθμίσεων,

- Έκθεση της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων επί του σχετικού νομοσχεδίου, 

-Αιτιολογική έκθεση επί των άρθρων του σχετικού νομοσχεδίου,

- Επίσημα πρακτικά της 6/8/2014 συνεδρίασης του Τμήματος Διακοπών της Βουλής που ψηφίστηκε το άρθρο 220 όπως τελικά διαμορφώθηκε 

- Άρθρα 7 και 8 του Ν3029/2002  για τα Τ.Ε.Α.,

4.      Από την εμπεριστατωμένη μελέτη όλων των ως άνω στοιχείων επιβεβαιώνεται ότι το  άρθρο 220 του Ν. 4281/2014 δεν αφορά σε καμιά περίπτωση το Σύστημα  Ασφάλισης του Προσωπικού ΤτΕ.  Άλλωστε όπως ορίζεται στο Ν.3863/2010 η ΤτΕ έχει καταστεί και μάλιστα με τους όρους της καθολικής διαδοχής και φορέας κοινωνικής ασφάλισης του προσωπικού της. Η πρόβλεψη του νόμου για την άσκηση από την ίδια την Τράπεζα, με τα  δικά της αρμόδια όργανα ( Γενικό Συμβούλιο και Συμβούλιο Ασφάλισης)  και της επικουρικής ασφάλισης,  ως Φορέα Ασφάλισης του Προσωπικού της, επαναβεβαιώθηκε με την τροποποίηση του Καταστατικού της Τράπεζας, στο οποίο προστέθηκε το Άρθρο  37^Α .  Το άρθρο αυτό αναφέρει:

_ « Για την άσκηση, από την Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με το νόμο και το προτελευταίο εδάφιο του άρθρου 38 του παρόντος, του έργου της κοινωνικής ασφάλισης του προσωπικού της, συνιστάται Συμβούλιο Ασφάλισης της ΤτΕ…….»(πρώτη παράγραφος)

_ « Το Συμβούλιο Ασφάλισης χαράσσει εξ ονόματος του Γενικού Συμβουλίουτις γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής της Τράπεζας ως φορέα ασφάλισης του προσωπικού της και αποφαίνεται επί γενικών ζητημάτων σχετικών με την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίαςαπό τα αρμόδια όργανα της Τράπεζας.»(τελευταία παράγραφος,

εδάφιο α΄ ).

Σημειώνεται ότι και το τ. Μετοχικό Ταμείο λειτουργούσε από την ίδρυσή του με βάση τις ΣΣΕ 1948 και 1951 ως “οιονεί   επαγγελματικό ταμείο” Ν.Π.Ι.Δ.,  χωρίς καμιά συμμετοχή στους λογαριασμούς Κοινωνικής Ασφάλισης της Γενικής Κυβέρνησης.

Μάλιστα μετά την ανάληψη της ασφάλισης του προσωπικού της από την ίδια την Τράπεζα, την κάλυψη των εκ του Καταστατικού προβλεπομένων υποχρεώσεων της για την καταβολή συντάξεων από δικούς της αποκλειστικά πόρους  και τη δημιουργία των απαραίτητων προς τούτο προβλέψεων στον Ισολογισμό της, είναι σαφές ότι η κοινωνική ασφάλιση του προσωπικού της ΤτΕ έχει εξαιρεθεί συνολικά από τους αντίστοιχους λογαριασμούς Κοινωνικής Ασφάλισης της Γενικής Κυβέρνησης  και των στατιστικών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ.

5.      Εξάλλου θα ήταν παράδοξο αν η επιβολή της ποινής παύσης των Διοικητικών Οργάνων, όπως αναφέρεται στο Νόμο ( βλ. Σημείωσή μας ανωτέρω), συμπεριελάμβανε και την ΤτΕ την οποία προστατεύει η θεσμική ανεξαρτησία των οργάνων Διοίκησής της έναντι των εκπροσώπων της Κυβέρνησης. Όμως  μια τέτοια νομοθετική ρύθμιση όπως αυτή του σχετικού άρθρου 220 του Ν4281/2014, δεν αφορά την ΤτΕ ως Φ. Α. του Προσωπικού της σύμφωνα και με όσα προαναφέρθηκαν….

6.      Η προσθήκη της έκτης παραγράφου στο άρθρο 220 του Ν.4281/2014 δεν αφορά το Σύστημα Ασφάλισης Προσωπικού ΤτΕ , όπως φαίνεται και από την ενδελεχή  παρακολούθηση της πορείας του νομοσχεδίου από την κατάθεσή του στη Βουλή, τη συζήτησή του στην αρμόδια επιτροπή οικονομικών υποθέσεων και στο Τμήμα Διακοπών  της Βουλής. Ακόμα και από τον τρόπο κατάθεσης της έκτης παραγράφου ως νομοτεχνικής βελτίωσης του άρθρου 220 και όχι ως ειδικής τροπολογίας  την τελευταία μέρα συζήτησης και ειδικότερα μία ώρα πριν την έναρξη της ψηφοφορίας, αποδεικνύεται ότι αυτή αφορά κυρίως κλάδους και τομείς ενστόλων που λειτουργούν ως Ν.Π.Δ.Δ. ενταγμένα στους λογαριασμούς της Γενικής Κυβέρνησης και πιθανώς θα ήθελαν να επιλέξουν μεταξύ της ένταξής τους στο ΕΤΕΑ ή  την μετατροπή τους σε Ν.Π.Ι.Δ. και ειδικότερα σε Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης υποχρεωτικής συμμετοχής βάσει των άρθρων 7 και 8 του Ν. 3029/2002.

Επισημαίνεται όμως όσον αφορά στην παράγραφο 6 και στην ειδική αναφορά ότι «τα σχετικά με την εφαρμογή της θα καθορισθούν με Υπουργική Απόφαση», έχοντας υπόψη την πρόσφατη εμπειρία μας, δηλαδή με ποιό τρόπο περιελήφθη και η ΤτΕ στη διαδικασία της ΗΔΙΚΑ Α.Ε., πρέπει από τώρα να διευκρινισθεί αρμοδίως, πλήρως και αποφασιστικά ότι ολόκληρο το άρθρο 220 στο σύνολό του δεν μας αφορά.  Επίσης στο σημείο αυτό πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η Τράπεζα με τον Ν.3193/2003 έχει εξαιρεθεί ρητά τόσο ως προς την κύρια όσο και ως προς την επικουρική ασφάλιση από τον Νόμο 3029/2002. 

7.      Επίσης εκείνο που βεβαίως έχει σημασία και πρέπει με ενδιαφέρον και προσοχή να υπογραμμισθεί και να ληφθεί υπόψη για ανάλογη προάσπιση από τις κάθε φορά νεοφανείς επιβουλές της ανεξαρτησίας της ΤτΕ, είναι η άποψη που έχει καταγραφεί στην Έκθεση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, η οποία υπερασπίσθηκε την κατοχυρωμένη ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ της Βουλής και με πλείστα νομικά επιχειρήματα που αφορούν το καθεστώς που διέπει τη λειτουργία της, έκρινε αντισυνταγματική  τη διάταξη για το Τ.Α.Υ. της Βουλής όσον αφορά τη χορήγηση του εφάπαξ.

Περαιτέρω έχει ενδιαφέρον η τοποθέτηση Βουλευτή στην αρμόδια Επιτροπή, πως ο υπουργός Εργασίας το Μάρτιο του 2012 είχε κάνει δεκτή την αναλογιστική μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για το Ταμείο των ενστόλων η οποία κάλυπτε  βιωσιμότητα 40 χρόνων του Ταμείου τους και σήμερα εντάσσονται στο ΕΤΕΑ….

Τα ανωτέρω  αποτελούν χρήσιμα υπομνηστικά στοιχεία σε όσους κάνουν ή δέχονται «ελαφρά τη καρδία»  εισηγήσεις για ανάθεση ασφαλιστικών μας δικαιωμάτων εκτόςΤράπεζας, υποτιμώντας το θεσμικό πλαίσιο ανεξαρτησίας της και την προστασία που αυτό παρέχει ( Καταστατικό, Εθνικοί Νόμοι, ΓΝΩΜΕΣ ΕΚΤ, Ευρωπαϊκή Συνθήκη κ.ά. ).

Αθήνα 21 Αυγούστου 2014

Ευσταθίου Κώστας

Εκπρόσωπος στο Δ.Σ. του ΣΣΤΕ των “ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ”  Συνταξιούχων  ΤτΕ

Σαν σήμερα: Ο μαρτυρικός θάνατος του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου

Σαν σήμερα πριν από 92 χρόνια ένας άγιος του ελληνισμού μαρτύρησε για την πίστη και το ποίμνιό του. Το τραγικό σκηνικό του μαρτυρίου ήταν η Σμύρνη στις φλόγες.

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
(αναδημοσίευση απο ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΑ)

«...Φωτιά! Βάλαν φωτιά στη Σμύρνη! Κοκκινόμαυρες φλόγες τινάζονται στον ουρανό. Είναι η Αρμενογειτονιά... Η φωτιά απλωνόταν παντού. Ντουμάνιασε ο ουρανός. Σφαγή! Σφαγή! Παναγιά μου βοήθα! Σώστε μας! Τούρκοι Τσέτες μας σφάζουνε! Έλεος! Χιλιάδες άνθρωποι πέφτουν στη θάλασσα για να σωθούν και πνίγονται. Οι Τσέτες σφάζουνε, πλιατσικολογούνε... Σταυρώνουν παπάδες στις εκκλησιές, ξαπλώνουν μισοπεθαμένα κορίτσια στις Άγιες τράπεζες και τα ατιμάζουν... Το τούρκικο μαχαίρι θερίζει...»


Η Σμύρνη στις φλόγες, για να σβήσει ο ελληνισμός της...

Αυτά γράφει στα Ματωμένα χώματα η Διδώ Σωτηρίου, ενώ για σκοτωμούς γράφει στο βιβλίο του Μικρασία χαίρε ο Ηλίας Βενέζης που έζησε από κοντά τα γεγονότα. Όλα αυτά, σε αντίθεση με κάποιους αναθεωρητές της ιστορίας που μιλούν (ποιος άραγε τους τα υπαγορεύει;) για... συνωστισμούς των Ελλήνων στο λιμάνι της Σμύρνης για να μπουν στα κρουαζιερόπλοια που ’βαλαν οι Τούρκοι για να έρθουν δωρεάν διακοπές στην Ελλάδα... Αλλά ας σοβαρευτούμε. Τέτοιες μέρες το 1922, πάνω από 700.000 Έλληνες συνωθούνται στη Σμύρνη ψάχνοντας προστασία για τη ζωή τους. Οι φωτιές που έβαλε, κατά μαρτυρία Άγγλων, ο τουρκικός στρατός, έχουν ζώσει την πόλη. Καίγονται εκκλησιές, νοσοκομεία, εμπορικά καταστήματα, φιλανθρωπικά ιδρύματα, ξένα προξενεία και τράπεζες, ενώ οι άτακτοι Τσέτες επιδίδονται σε φόνους, λεηλασίες καταστημάτων και σπιτιών, αρπαγές γυναικών και παρθένων. Και όταν εμφανίζεται ο Χίτλερ της εποχής εκείνης, ο Μουσταφά 

Κεμάλ, ξεσπούν σε ζητωκραυγές. 

«Πήρε φωτιά το Κορδελιό»! Το έκαψαν και το κατέστρεψαν... Ο στρατηγός Νουρεντίν με εντολή του εκδίδει διάταγμα με το οποίο χιλιάδες Έλληνες και Αρμένιοι στρατεύσιμης ηλικίας οδηγούνται στην ενδοχώρα, ενώ όλοι οι άλλοι θεωρούνται αιχμάλωτοι πολέμου κι έχουν διορία να φύγουν έως τις 18-9-1922, δηλαδή σε μία εβδομάδα. Διαφορετικά θα οδηγηθούν στην Ανατολία...

 

Οι Έλληνες «συνωστίζονται» στην προκυμαία για να μπουν στα... κρουαζιερόπλοια, υπό το βλέμμα
των Αμερικανών που τους φωτογραφίζουν Τις τραγικές εκείνες ώρες, στα αγγλογαλλοαμερικανικά πλοία που είναι αγκυροβολημένα στο λιμάνι, τα πληρώματα μένουν απαθή στις σφαγές... Όσοι βουτούν και κολυμπώντας φτάνουν και σκαρφαλώνουν στα πλοία τους, οι ναύτες με τους υποκόπανους των όπλων τούς χτυπούν στα χέρια και εκείνοι πέφτουν στην θάλασσα...Στον ιερό ναό της Αγίας Φωτεινής, ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος κάνει το τελευταίο του κήρυγμα ενθαρρύνοντας το ποίμνιό του: «Η θεία πρόνοια δοκιμάζει την πίστιν, το θάρρος και την υπομονήν μας. Προσεύχεσθε και θα παρέλθη το ποτήριον τούτο. Θα ίδωμεν πάλιν καλάς ημέρας και ευλογήσωμεν τον Θεόν. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς».Η Εκκλησία μάς έδωσε ιεράρχες που αποδείχθηκαν όχι μόνον αντάξιοι της αποστολής τους αλλά έδειξαν και το μεγαλείο της ψυχής τους, τη γενναιότητα και την πίστη τους στα ύψιστα ιδανικά της πατρίδας και της πίστης. Ήταν σωστοί ποιμένες του λαού. Αγωνίστηκαν για την πατρίδα και δεν δίστασαν να δώσουν και αυτήν ακόμα τη ζωή τους, όπως ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος Καλαφάτης.
Ο νεομάρτυς Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος
Γεννήθηκε στην Τρίγλια της Προποντίδος, σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος το 1897 και Μητροπολίτης Δράμας το 1902, σε ηλικία μόλις 35 ετών. Οι αγώνες του για τον ελληνισμό ενόχλησαν τον Σουλτάνο, ο οποίος διέταξε να τον εξορίσουν. Ο πατριάρχης Ιωακείμ μετά την εξορία τον διόρισε Μητροπολίτη Σμύρνης.Όταν στις 2 Μαΐου 1919, γονατιστός και με δάκρυα στα μάτια, ευλογούσε τις ελληνικές σημαίες και υποδεχόταν τους ελευθερωτές, τίποτε δεν προμήνυε την καταστρεπτική θύελλα που ήταν προ των πυλών.Οι μαύρες μέρες του Αυγούστου Και ήλθε το θέρος του ’22. Οι Μεγάλες Δυνάμεις προτείνουν ελληνοτουρκική ανακωχή με παραχώρηση της Ανατολικής Θράκης στην Ελλάδα και εκκένωση της Μικράς Ασίας από τους Έλληνες. Ο Χρυσόστομος αρνείται τέτοια λύση. Γράφει στους ξένους ηγέτες, στον Πάπα για συμπαράσταση, αλλά ουδείς ανταποκρίνεται... 

 
Ο ελληνικός στρατός αποχωρεί και οι Τούρκοι ανενόχλητοι ρημάζουν τα πάντα 

Κι ενώ οι Έλληνες προσπαθούν να φύγουν με κάθε μέσο, ο Χρυσόστομος παραμένει στον μητροπολιτικό ναό, στην εκκλησιά της Αγίας Φωτεινής και μοιράζει τρόφιμα –όσα έχει– για τους πεινασμένους και τους κυνηγημένους. Κι ενώ όλοι φεύγουν, ακόμα και ο δυνάστης των Ελλήνων και του ιδίου Ύπατος Αρμοστής Αριστείδης Στεργιάδης, εκείνος περιμένει καρτερικά το θέλημα του Θεού αρνούμενος κάθε πρόταση να φύγει.
Λίγες μέρες μετά, αυτήν τη δραματική εικόνα παρουσίαζε η άλλοτε πανέμορφη Σμύρνη... Στρατιωτικό απόσπασμα τον συλλαμβάνει και τον φυλακίζει με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, ο ίδιος ο Νουρεντίν πασάς τον χαστουκίζει και τον παραδίδει στον όχλο. Τον χτυπούν με ρόπαλα, του ξεριζώνουν τη γενειάδα, του βγάζουν τα μάτια, και αφού τον σέρνουν σιδηροδέσμιο στους τουρκομαχαλάδες, του κόβουν το κεφάλι πριν πεθάνει...Έτσι ο Σμύρνης Χρυσόστομος ενεγράφη στη χορεία των μαρτύρων...

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΜΗΝΑΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ..!

Συνάδελφοι γειά σας,

Σήμερα θα ασχοληθώ λίγο με τον μήνα Αύγουστο, ο οποίος έχει γίνει παράδοση πια ως ο Μήνας των Διακοπών και της ξενοιασιάς. Όμως είναι έτσι τα πράγματα; 

Αλήθεια πόσοι φέτος κατόρθωσαν πραγματικά να κάνουν ανέμελες διακοπές, απολαμβάνοντας την θάλασσα, το βουνό αλλά και τα διάφορα χόμπι τους; Μετά από την επιδρομή των Μνημονιακών στην τσέπη του Νεοέλληνα έχει γίνει για πολλούς ένα Όνειρο γιατί όλοι δεν έχουν τις βίλες τους στα πανέμορφα νησιά μας αλλά και γενικά σε όλο τον ευλογημένο αυτό Ελλαδικό Χώρο. Πολλοί βέβαια έχοντας τα εξοχικά τους φέτος τα καταδέχθηκαν που άλλες χρονιές πήγαιναν σε άλλες περιοχές όπως και άλλοι καταδέχτηκαν να πάνε στα εγκαταλελειμμένα χωριά τους που πριν ντρεπόντουσαν και να τα αναφέρουν γιατί θα τους αποκαλούσαν επαρχιώτες. Τώρα τους ακούς και μιλούν για αυτά λες και θα πάνε στην Ριβιερα,Μονακο η τα νησιά Μπόρα-Μπόρα κλπ. Έπρεπε μάλλον να έρθει η κρίση για να καταδεχθούμε τον τόπο μας. Όμως όπως αναφέρθηκα και πιο πάνω υπάρχουν και αυτοί που περνάνε το καλοκαίρι στο Κέντρο της Αθήνας γιατί εκτός που δεν έχουν κάπου να πάνε όμως και τα έξοδα δεν τους το επιτρέπουν σε ένα μεγάλο αριθμό υπερχρεωμένων νοικοκυριών με το άγχος της επόμενης μέρας. Έτσι λοιπόν είναι εντός των τοίχων και περιμένουν με αγωνία τα επόμενα κτυπήματα της μνημονικής Κυβερνησης.Για πολλούς τώρα έχει γίνει ένας μήνας εφιάλτης με την ζέστη του αλλά και την ισοπέδωση της ποιότητας ζωής.

Βέβαια οι Κυβερνώντες υπόσχονται, όπως έχουμε συνηθίσει να το ακούμε συχνά, για καλύτερες μέρες...Άραγε για πότε; Γιατί οποίος τους πιστεύει θα πρέπει να είναι αφελής η να ανήκει στους διαπλεκομενους που έχουν τακτοποιηθεί οικονομικά και τώρα εμφανίζονται επιδεικτικά προκαλώντας αυτούς που υποφέρουν με την πολυτελή τους άνεση. Αλήθεια, αναρωτηθήκανε ποτέ αυτοί οι άνθρωποι, ότι υπάρχουν οικογένειες που δεν μπορούν όχι να πληρώσουν τις υποχρεώσεις τους αλλά για να αγοράσουν τρόφιμα για την επιβίωση τους, που τα λαμογια υπερχρέωσαν το κράτος με τις κομπίνες τους και τώρα πληρώνουν τις παρανομίες τους άνθρωποι που δεν είχαν ουδεμία ανάμειξη. Φίλοι μου ξέρω μπορεί κάποιος να πει ότι ας μην είχαν υπερχρεωθεί πολλοί από αυτούς. Όμως δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι θα είχε τέτοια μείωση η σύνταξη τους παρ ότι πληρώνανε ολόκληρη ζωή για ανθρώπινες συντάξεις και ασφαλώς όλοι αυτοί δεν ήταν και τόσο επιπόλαιοι όπως θέλουν πολλοί να τους εμφανίσουν από τους μεγαλοκομπιναδόρους. Πολλοί από αυτούς είχαν κάνει με πολύ μεθοδικότητα τους υπολογισμούς τους αλλά δεν περίμεναν ότι κάποιοι θα ξεπουλούσαν τα αποθεματικά των ταμείων και θα μειώνονταν οι συντάξεις τόσο δραστικά. Τώρα η προπαγάνδα τους έχει αρχίσει να αναφέρει ότι όσοι είναι υπερχρεωμένοι θα μένουν στα σπίτια τους και για το Δάνειο τους θα πληρώνουν ενοίκιο. Μα με τι χρήματα θα πληρώσουν αυτοί οι άνθρωποι με το 1/3 της σύνταξης όταν πολλοί από αυτούς δεν έχουν πια ούτε εργασία. 
Πράγματι, τι καλοί άνθρωποι όλο ψυχικά κάνουν! Μα τα σπίτια δεν θα ξεχρεωθούν ποτέ, διότι και εάν μπορούν να πληρώνουν, το κυμαινόμενο επιτόκιο θα αυξάνεται. Οπότε ποτέ δεν θα μπορούν να απαλλαγούν από το χρέος. Μήπως πρέπει σε αυτές τις τόσο Φιλάνθρωπες Τράπεζες που έχουν φάει δισεκατομμύρια από το Κράτος, δηλαδή από τον Έλληνα φορολογούμενο, να τα επιστρέψουν και με τόκο και όχι να ξεπουλάνε τις Τράπεζες και τα χρήματα που παίρνουν να τα βγάζουν στο εξωτερικό χωρίς να κάνουν καμία επένδυση στον τόπο αλλά και στα κινεζοποιημένα παιδιά μας, χωρίς ίχνος ασφάλισης αλλά και προσφορά εργασιών. Ξέρω θα μου πείτε ότι τα δραματοποιώ πολύ τα πράγματα γιατί υπάρχουν πολλοί ακόμη που ζούνε καλά. Μα έχουν πιάσει κανένα φοροφυγάδα πραγματικό; Μόνο κάποιους που χρωστάνε μικροποσά έχουν βαλθεί να τους εξοντώσουν.

Ω, ξέχασα, ξεκίνησα για τον Αύγουστο και κατέληξα στην κατάντια της Ελληνικής Κοινωνίας. Μα και ο Αύγουστος τώρα πια δεν είναι ο μήνας της ανανέωσης όπως ήτανε παλαιά αλλά ένας εφιαλτικός μήνας όπως και οι άλλοι.

Γραμμένο από ένα συνταξιούχο των επονομαζόμενων Ρετιρέ

Οι σύγχρονες συγκρούσεις δικαιώνουν τον Κλαούζεβιτς

Πυροδοτούνται από τις ηθικές αξίες, φατρίες, πολιτισμό, κλίμα, νόμισμα

Ο περίφημος γερμανός θεωρητικός του πολέμου του 18ου αιώνα Καρλ φον Κλαούζεβιτς όρισε τον πόλεμο ως τη συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα και, όπως ο αρχαίος στρατηγιστής Σουν Τζου, έλεγε ότι όποιος επιθυμεί την ειρήνη πρέπει να είναι προετοιμασμένος για πόλεμο. Καθώς ο σύγχρονος κόσμος καθίσταται περισσότερο ταραχώδης - όπως φαίνεται από τις συγκρούσεις στην Ουκρανία, το συνεχιζόμενο χάος στη Μέση Ανατολή και την αυξανόμενη ένταση στη Νοτιοανατολική Ασία -, αυτός ο συλλογισμός δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρος.

Οι πόλεμοι παραδοσιακά διεξάγονται για τα εδάφη. Αλλά ο ορισμός των εδαφών πλέον περιλαμβάνει πέντε πεδία: τη στεριά, τον αέρα, τη θάλασσα, το Διάστημα και τα τελευταία χρόνια τον κυβερνοχώρο. Αυτές οι διαστάσεις του «πολέμου CLASS» (τα αρχικά των αγγλικών λέξεων: Cyberspace - κυβερνοχώρος, Land - στεριά, Air - αέρας, Sea - θάλασσα, Space - Διάστημα) καθορίζουν τις απειλές που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα. Οι ακριβείς αφορμές, οι στόχοι και τα αίτια αυτών των συγκρούσεων θα καθορίζονται σε διαφορετικούς βαθμούς από πέντε παράγοντες: το σύστημα ηθικών αξιών, τις φατρίες, τον πολιτισμό, το κλίμα και το νόμισμα.

Θρησκεία και ηθικές αξίες

Πράγματι αυτοί οι παράγοντες ήδη πυροδοτούν συγκρούσεις σε όλον τον κόσμο. Η θρησκεία ή το σύστημα ηθικών αξιών συνιστά ένα από τα πλέον ισχυρά κίνητρα πολέμου στην Ιστορία και ο 21ος αιώνας δεν αποτελεί εξαίρεση. Ας αναλογιστούμε την εξάπλωση των τζιχαντιστικών οργανώσεων, όπως το Ισλαμικό Κράτος, που συνεχίζει να καταλαμβάνει εδάφη στο Ιράκ και στη Συρία, και η Μπόκο Χαράμ, που έχει επιδοθεί σε μια ανηλεή εκστρατεία απαγωγών, βομβιστικών επιθέσεων και δολοφονιών στη Νιγηρία. Βίαιες συγκρούσεις σημειώνονται και μεταξύ βουδιστών και μουσουλμάνων στη Μιανμάρ και στη Νότια Ταϊλάνδη, καθώς και μεταξύ ισλαμιστών και καθολικών στις Φιλιππίνες.

Ο δεύτερος παράγοντας, η φατρία, γίνεται εμφανής στις εθνοτικές συγκρούσεις στην Ευρώπη, στην Τουρκία, στην Ινδία και αλλού και οδηγείται από δυνάμεις όπως η μετανάστευση και ο ανταγωνισμός για την αγορά εργασίας. Στην Αφρική τα κατασκευασμένα σύνορα που σχεδιάστηκαν από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις γίνονται μη βιώσιμα καθώς διαφορετικές φυλές και εθνοτικές ομάδες επιχειρούν να χαράξουν τα δικά τους. Και η σύγκρουση στην Ουκρανία ανακινεί την επί μακρόν υποβόσκουσα απογοήτευση των ρωσικής καταγωγής κατοίκων που αφέθηκαν μόνοι τους μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης.

Η τρίτη πιθανή πηγή συγκρούσεων έχει να κάνει με τις ριζικές πολιτισμικές διαφορές που δημιουργήθηκαν από τις μοναδικές ιστορίες και τις θεσμικές ρυθμίσεις των κοινωνιών. Παρά το γεγονός ότι ο πληθυσμός των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης αναλογεί μόλις στο ένα όγδοο του παγκόσμιου πληθυσμού, οι δυο τους απολαμβάνουν επί μακρόν οικονομική ευημερία - διαθέτουν το μισό του παγκόσμιου ΑΕΠ - και δυσανάλογη διεθνή επιρροή. Αλλά, καθώς κάνουν την εμφάνισή τους περισσότερες οικονομικές υπερδυνάμεις, θα αρχίσουν να ανταγωνίζονται τη Δύση όχι μόνο για το μερίδιο στην αγορά και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές: θα προσπαθήσουν να εμφυσήσουν στην παγκόσμια τάξη τις δικές τους πολιτισμικές προσλαμβάνουσες και τα δικά τους σημεία αναφοράς.

Ανταγωνισμοί για πλουτοπαραγωγικές πηγές

Φυσικά οι ανταγωνισμοί για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές θα συνεχίσουν να είναι σημαντικοί, ειδικά καθώς οι συνέπειες του τέταρτου παράγοντα, της κλιματικής αλλαγής, γίνονται εμφανείς. Πολλές χώρες και περιοχές ήδη αντιμετωπίζουν μεγάλη έλλειψη υδάτινων πόρων, που θα επιδεινωθεί καθώς οι κλιματικές αλλαγές προκαλούν φυσικές καταστροφές και ακραία καιρικά φαινόμενα όπως ξηρασίες. Παρομοίως, καθώς τα δάση και οι θαλάσσιοι πόροι μειώνονται, οι ανταγωνισμοί για τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν συγκρούσεις.

Αυτό το είδος σύγκρουσης έρχεται σε αντίθεση με την υπόσχεση της παγκοσμιοποίησης - συγκεκριμένα ότι η πρόσβαση σε ξένα τρόφιμα και ενέργεια θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη να εστιάσουν στο συγκριτικό τους πλεονέκτημα. Αν οι συγκρούσεις και οι ανταγωνιστικές πιέσεις οδηγήσουν, ας πούμε, σε οικονομικές κυρώσεις ή στην παρεμπόδιση των βασικών εμπορικών διαδρομών, το αποτέλεσμα θα είναι η βαλκανοποίηση του διεθνούς εμπορίου, δηλαδή ο περιορισμός των πλεονεκτημάτων της παγκοσμιοποίησης διεθνώς. Επιπροσθέτως οι κοινωνικές αναταραχές που συνοδεύουν τα οικονομικά προβλήματα μπορεί να οδηγήσουν στον κατακερματισμό κρατών σε μικρότερες μονάδες που θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τις αξίες ή τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους. Σε κάποιον βαθμό αυτό ήδη συμβαίνει στο Ιράκ και στη Συρία.

Ο τελευταίος παράγοντας κινδύνου που αντιμετωπίζει ο κόσμος είναι το νόμισμα. Μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση οι επεκτατικές νομισματικές πολιτικές που οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων οικονομιών ακολουθούν προκαλούν μεγάλης κλίμακας, ευμετάβλητες ροές κεφαλαίων κατά μήκος των αναδυόμενων οικονομιών προκαλώντας αστάθεια σε αυτές τις χώρες και πυροδοτώντας κατηγορίες για «νομισματικούς πολέμους».

Οι δυσαρεστημένοι είναι πέντε από τις μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες, οι πόροι των οποίων ξεπερνούν εκείνους των θεσμών του Μπρέτον Γουντς. Σε μια πρόσφατη ομιλία του ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα διακήρυξε ότι το ερώτημα δεν είναι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ηγούνται αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα ηγούνται. Αλλά καθώς οι ηθικές αξίες, η φατρία, ο πολιτισμός, το κλίμα και το νόμισμα οδηγούν στην απομάκρυνση του κόσμου από την αμερικανοκεντρική διεθνή τάξη, τέτοιες διακηρύξεις είναι υπερβολικά αισιόδοξες. Στον επερχόμενο «πόλεμο CLASS» κανείς δεν είναι σίγουρος για το ποιον πρέπει να ακολουθήσει.

Ο κ. Andrew Sheng είναι συνεργάτης του Fung Global Institute και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τσινγκούα στο Πεκίνο. Το τελευταίο βιβλίο του φέρει τον τίτλο «From Asian to Global Financial Crisis» («Από την ασιατική στην παγκόσμια οικονομική κρίση»).

Πηγή: ΒΗΜΑ 19-8-2014

Δυτικά αρνητικά στερεότυπα για τους Έλληνες από τον Μεσαίωνα έως σήμερα

Περιοδικό: νέος Λόγιος Ερμής τ.4 - Αυγούστου 10, 2014 

Αναδημοσίευση

του Θανάση Δ. Κωτσάκη, Ιστορικού από το νέο Λόγιο Ερμή τ. 4 

Με τη ρωμαϊκή κατάκτηση ο ελληνικός κόσμος ήλθε ουσιαστικά για πρώτη  φορά σε στενή επαφή με τον λατινικό, σε μια συνύπαρξη με πολλαπλές παραμέτρους. Πέρα όμως από την πολιτισμική ώσμωση μεταξύ των δύο πλευρών (αφενός τις επιδράσεις του ελληνικού πολιτισμού στον ρωμαϊκό και αφετέρου την πρόσληψη ρωμαϊκών πρακτικών και θεσμών από την Ανατολή μέσω της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας), οι δύο κόσμοι ήλθαν και σε σύγκρουση ήδη από τον πρώιμο Μεσαίωνα. Παρατηρήθηκαν μάλιστα ανταγωνισμοί και προστριβές σε εκκλησιαστικό επίπεδο μεταξύ Παλαιάς και Νέας Ρώμης, που οδήγησαν στο σχίσμα μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων.
Οι σχέσεις μεταξύ Ανατολής – Δύσης επιδεινώθηκαν μετά τη μεγάλη μετανάστευση, που έλαβε χώρα από τον 3ο έως τον 5ο αι. μ.Χ., όταν τα γερμανικά φύλα κατέκλυσαν τη δυτική Ευρώπη και κατέλυσαν το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας, καταλαμβάνοντας τη Ρώμη (476 μ.Χ.)¹. Παρά όμως τις επιδρομές, τις λεηλασίες και τις καταστροφές και στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας, τα γερμανικά φύλα δεν κατόρθωσαν να επιβληθούν και εκεί. Επιφανή μέλη της κωνσταντινουπολίτικης αριστοκρατίας συγκρότησαν το «Πανελλήνιον», έναν φορέα με έντονο αντιγερμανικό προσανατολισμό, που είχε ως στόχο την εκδίωξή τους από την περιοχή, κάτι που τελικά πραγματοποιήθηκε με τη λαϊκή εξέγερση του 400 μ.Χ. και την εξόντωση των Γότθων του πολεμάρχου Γαϊνά, που παρεπιδημούσαν στην Κωνσταντινούπολη².
Έκτοτε η βυζαντινή αυτοκρατορία θα συνεχίσει να βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τα γερμανικά φύλα και τις δυτικές ηγεμονίες, με αποκορύφωμα την ιδεολογική σύγκρουσή της με την αυτοκρατορία του Φράγκου ηγεμόνα Καρλομάγνου και των επιγόνων του, που διεκδικούσε για λογαριασμό της τον τίτλο της «ρωμαϊκής αυτοκρατορίας» (800 μ.Χ.). Θέλοντας μάλιστα να μονοπωλήσουν τον τίτλο αυτό, οι Δυτικοί ηγεμόνες αποκαλούσαν τον βυζαντινό αυτοκράτορα απλώς «βασιλέα των Ελλήνων»³ και όχι «των Ρωμαίων», και αυτός με τη σειρά του αποκαλούσε τον αυτοκράτορα της Δύσεως απλώς «ρήγα»4 και τους Φράγκους «γένος βαρβάρων»5.

Ο Λιουτπράνδος της Κρεμώνας και η εικόνα του για τους Βυζαντινούς

Στο πλαίσιο των διπλωματικών επαφών μεταξύ των δύο πλευρών ο Γερμανός αυτοκράτορας Όθων Α΄ (962-973), ιδρυτής της μετέπειτα Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, απέστειλε στην Κωνσταντινούπολη τον λομβαρδικής καταγωγής Λιουτπράνδο, επίσκοπο Κρεμώνας, ώστε να διαπραγματευτεί  με τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά το συνοικέσιο του γιου του, Όθωνα Β΄, με την αρχοντοπούλα Θεοφανώ. Η κακή ωστόσο συμπεριφορά που φαίνεται ότι επέδειξαν οι βυζαντινές αρχές απέναντι στον Λιουτπράνδο, λόγω του ότι πήγε εκεί ως εκπρόσωπος του Γερμανού ηγεμόνα, ενός σφετεριστή της ρωμαϊκής νομιμότητας, τον εξόργισε και έγραψε μια άκρως εμπαθή και σφόδρα επικριτική αναφορά για το ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη με τον λατινικό τίτλο: “De Legatione Constantinopolitana”. Το κείμενο αυτό, το οποίο απηχούσε πιθανότατα όχι μόνο τις προσωπικές του απόψεις αλλά και τις επικρατούσες στον δυτικό κόσμο αντιλήψεις, θεωρείται χρήσιμο για την ανίχνευση των ριζών του δυτικού ανθελληνισμού6. Σε αυτό οι Έλληνες παρουσιάζονται ως: «επιπόλαιοι», «ανόητοι», «κόλακες», «φιλάργυροι», «δόλιοι», «απατεώνες», «αναξιόπιστοι», «ψεύτες», «προδότες» κ.ά.7, κάτι που ερμηνεύεται υπό το πρίσμα κάποιων «συμπλεγμάτων κατωτερότητας» από τα οποία διακατέχονταν οι τότε Δυτικοί απέναντι στην ακμάζουσα ανατολική αυτοκρατορία8.
Πιο συγκεκριμένα, κατά τον Λιουτπράνδο:
Ο Νικηφόρος είναι ένα πλάσμα πραγματικά τερατώδες, πυγμαίος με τεράστιο κεφάλι, με μάτια σαν του τυφλοπόντικα, με γενειάδα κοντή, πλατιά, πυκνή, ασπριδερή. Το μέτωπό του είναι ένα δάκτυλο πλατύ, η κόμη ατίθαση και άγρια στολίζει το άγριο πρόσωπο σαν να ήταν Ίοπας. Το δέρμα του είναι μαυριδερό σαν να ήταν Αιθίοπας. Είναι κοιλαράς με αδύνατους γλουτούς. Τα μπούτια είναι μεγάλα, δυσανάλογα με το κοντό του ανάστημα, τα πόδια του πλατιά. Φορούσε έναν παλιό χωριάτικο μανδύα, ξεφτισμένο και βρωμερό, και υποδήματα Σικυώνια. Ο λόγος του είναι θρασύς, αλλά ο νους του σαν της αλεπούς και σαv τον Οδυσσέα είναι επίορκος και ψευταράς9.
Επίσης, ο βυζαντινός αυτοκράτορας είναι: χωριάτης, κατσικοπόδαρος, κερατάς, γυναικωτός, μαλλιαρός, άξεστος, βάρβαρος, βάναυσος, «περπατά σαν γριά και έχει κατσικίσια μούρη»10.
Συνεχίζοντας, ο Λιουτπράνδος αποφαίνεται:
Ο βασιλιάς των Ελλήνων είναι μαλλιαρός, φοράει χλαμύδα με μακριά μανίκια και γυναικείο μανδύα, είναι ψεύτης, απατεώνας, αδυσώπητος, πονηρή αλεπού, υπερόπτης, ψευδοταπεινόφρων, τσιγκούνης, πλεονέκτης, τρώει σκόρδο, κρεμμύδια και πράσα και πίνει βάλνιον. Απεναντίας, ο βασιλιάς των Φράγκων είναι καλοκουρεμένος, δεν φοράει γυναικεία ρούχα, σκεπάζει το κεφάλι του, είναι ειλικρινής, δεν εξαπατά κανέναν, είναι πολυεύσπλαχνος όταν πρέπει, αυστηρός όταν χρειάζεται, πάντα πραγματικά ταπεινόφρων, ποτέ του φιλάργυρος, δεν τρώει σκόρδο, κρεμμύδια και πράσα για να κάνει οικονομία στα ζώα11.
Επίσης:
– Ο αυτοκράτορας «εξαπατά […] και δεν λέει σε κανέναν την αλήθεια. Έπραξε όμως όπως πράττουν πάντα οι Έλληνες!»12.
– «Των Αργείων η πίστη αβέβαιη: Λατίνε πρόσεξε καλά. Μην τους πιστέψεις και μην ακούς τα λόγια τους. Για να κερδίσει το Άργος πόσο ψευδορκεί!»13.
– «Η ψεύδορκος Ελλάδα»14.
– «Των Δαναών τους δόλους και τούτους πάντες να κρίνετε από ένα και μόνο έγκλημα»15.
– «Πόσο είναι έτοιμοι οι Έλληνες να ορκιστούν στο κεφάλι κάποιου άλλου»16.
– «Ο τσιγκούνικος δείπνος τους αρχίζει και τελειώνει με μαρούλια, που κάποτε έκλειναν τους δείπνους των προγόνων τους»17.
Διαπιστώνεται λοιπόν στα τελευταία αυτά αποσπάσματα ότι γίνεται χρήση αρνητικών στερεοτύπων για τους Έλληνες, προερχομένων από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα, τα οποία, όπως αποδεικνύεται, ήταν εν χρήσει και κατά τον Μεσαίωνα. Η τελευταία μάλιστα φράση, αν και καθόλου κολακευτική για τους Έλληνες, αποδεικνύει ότι οι Δυτικοί θεωρούσαν τους βυζαντινούς απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, δεδομένου ότι τους αντιμετώπιζαν ως μια ενιαία οντότητα. Οι δε αρνητικοί χαρακτηρισμοί εναντίον των Ελλήνων και ιδίως κατά του βυζαντινού αυτοκράτορα είναι εμφανώς υπερβολικοί και αποπνέουν εμπάθεια18.
Έναν σχεδόν αιώνα λοιπόν προ του σχίσματος του 1054 διαπιστώνεται η ύπαρξη αρνητικών στερεοτύπων από την πλευρά των Δυτικών και δη των Γερμανών αναφορικά κυρίως με την αξιοπιστία των Ελλήνων και την εχθρότητά τους έναντι της Δύσεως. Από το 1054 και ύστερα θα προστεθεί στα παραπάνω και η μομφή του «σχισματικού» ή σπανιότερα του «αιρετικού», δεδομένου ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν θεωρούσε τους Ορθοδόξους αιρετικούς, παρά μόνο σχισματικούς19. Από τα τέλη δε του 11ου αιώνα, με τη διεξαγωγή της Α΄ Σταυροφορίας20 και ιδίως μετά την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από τα στρατεύματα της Δ΄ Σταυροφορίας, οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών θα επιδεινωθούν δραματικά21. Οι ηττημένοι μάλιστα Έλληνες θα αντιμετωπίσουν, πέρα από την καταπίεση, και τη χλεύη των Δυτικών κατακτητών, που τους θεωρούσαν μεταξύ άλλων «λαό γραφιάδων»22.

Το Χρονικόν του Μορέως και η εικόνα του για τους Έλληνες

Η αντιπαλότητα μεταξύ «Ρωμαίων» (Ελλήνων) και Φράγκων (μεσαιωνικών Γάλλων) αποτυπώνεται και στο Χρονικόν του Μορέως, κείμενο του 14ου αιώνα, γραμμένο πιθανότατα από κάποιον γασμούλο23 της Πελοποννήσου (στ. 758-761, 769):
Τίς νὰ πιστέψῃ εἰς Ρωμαῖον εἰς λόγον εἴτε εἰς ὅρκον;
λέγουσιν ὅτι εἶναι Χριστιανοὶ καὶ στὸν Θεὸν πιστεύουν·
ἐμᾶς τοὺς Φράγκους μέμφονται, λέγουν, κατηγοροῦν μας,
σκύλους μᾶς ὀνομάζουσι, ἀτοί τους ἐπαινοῦνται […]
Ἀκούσατε τὲς αἵρεσες, τὲς ἔχουν οἱ Ρωμαῖοι24.

Ἀκούσατε οἱ ἅπαντες, Φράγκοι τε καὶ Ρωμαῖοι,
ὅσοι πιστεύετε εἰς Χριστόν, τὸ βάφτισμα φορεῖτε,
ἐλᾶτε ἐδῶ νὰ ἀκούσετε ὑπόθεσιν μεγάλην,
τὴν κακοσύνην τῶν Ρωμαίων, τὴν ἀπιστίαν ὅπου ἔχουν.
Ποῖος νὰ θαρρέσῃ εἰς αὐτούς, ὅρκον νὰ τοὺς πιστέψῃ,
ἀφῶν τὸν Θεὸν οὐ σέβονται, ἀφέντη οὐκ ἀγαποῦσιν;
ὁ εἷς τὸν ἄλλον οὐκ ἀγαπᾷ μόνον μὲ πονηρίαν.
(στ. 724-730)25.
Αναφορικά με το σχίσμα των δύο Εκκλησιών (1054), το Χρονικόν του Μορέως λέει:
Οἱ Φράγκοι γὰρ καὶ οἱ Ρωμαῖοι πίστιν μίαν ἐκρατοῦσαν·
τῆς οἰκουμένης οἱ ἀρχιερεῖς, Φράγκοι τε καὶ Ρωμαῖοι,
οἱ πατριάρχαι κ᾿ οἱ ἀρχιερεῖς οἱ πρῶτοι τῆς οἰκουμένης,
ἐπαῖρναν τὴν χειροτονίαν ἕκαστος ἀπὸ ἐκεῖνον,
ὅπου ἦτον Πάπας κι ἀρχιερεὺς εἰς τὸ σκαμνὶ τῆς Ρώμης.
Διαβόντα γὰρ χρόνοι πολλοὶ αὐτεῖνοι οἱ Ρωμαῖοι,
Ἕλληνες εἶχαν τὸ ὄνομα, οὕτως τοὺς ὠνομάζαν,
– πολλὰ ἦσαν ἀλαζονικοί, ἀκομὴ τὸ κρατοῦσιν –
ἀπὸ τὴν Ρώμη ἀπήρασιν τὸ ὄνομα τῶν Ρωμαίων.
Ἀπ᾿ αὔτης τῆς ἀλαζονείας, τὴν ἔπαρσιν ὅπου εἶχαν
ἀφήκασιν τὸν ὄρδιναν τῆς ἐκκλησίας τῆς Ρώμης,
καὶ στήκουν ὡς σχισματικοί, μόνι τὸ καῦχος ἔχουν.
Τηρήσετε, ἄρχοντες καλοί, τὴν ἀπιστίαν ὅπου ἔχουν·
λέγουν ὅτι εἶναι Χριστιανοί, καὶ ἀλήθειαν οὐ κρατοῦσιν·
τὸν ὅρκον τους οὐδὲν κρατοῦν, οὐδὲ Θεὸν φοβοῦνται·
μόνον τὸ βάφτισμα ἔχουσι τὸ τῆς χριστιανωσύνης.
(στ. 789-804)26
Στα παραπάνω αποσπάσματα είναι επίσης έκδηλη η αντιπάθεια των Φράγκων έναντι των μεσαιωνικών Ελλήνων, οι οποίοι παρόλα αυτά θεωρούνταν από τους Δυτικούς ως ένας λαός με ιστορικό βάθος, που έχει ως πρόγονούς του τους αρχαίους Έλληνες (στ. 794-795, 797). Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται ότι κινείται και η ευρέως διαδεδομένη στη Δύση παράδοση της δήθεν τρωικής καταγωγής πολλών δυναστικών οίκων της Ευρώπης, που θεωρούσαν εαυτούς απογόνους του Αινεία, οικιστή της Ρώμης, και βεβαίως αντιπάλου όλων των βασιλέων των Αχαιών, των ομηρικών ηρώων του ελληνικού κόσμου, άρα και του Βυζαντίου27.
Λίγα χρόνια δε μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς Τούρκους, στα τέλη του 15ου αιώνα, ο Γερμανός προσκυνητής μοναχός Felix Faber σημειώνει: «Οι Λατίνοι και οι Έλληνες αλληλομισούνται σε τέτοιο σημείο, που όλες οι χριστιανικές νίκες κατά των Τούρκων θα είναι μάταιες, αν δεν εξοντωθούν πρώτα οι Έλληνες»28.

«Ανθελληνικά» στερεότυπα Δυτικών από τους Νεώτερους Χρόνους μέχρι και την Ελληνική Επανάσταση
Το παραπάνω αρνητικό για τους Έλληνες μοτίβο θα επαναληφθεί ώς έναν βαθμό και στα έργα Δυτικών περιηγητών που επισκέφθηκαν το Αιγαίο κατά τον 16ο,  17ο και 18ο αιώνα, όπως και σε αυτά διαφόρων Δυτικών αξιωματούχων. Επί παραδείγματι:
Ο Βενετός μοναχός Paolo Sarpi (1552-1623) αποκαλούσε τους Έλληνες «απίστους» και έλεγε ότι χρειάζονται «λίγο ψωμί και πολύ ξύλο» (“poco pane e molte bastonate”) και ότι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως άγρια θηρία, να ταπεινώνονται συνεχώς και να εμποδίζονται από την εξάσκηση στα όπλα29.
Ο Ιταλός προσκυνητής Zuarllardo γράφει στα τέλη του 16ου αιώνα: «Δεν πρέπει να εμπιστεύεσαι πολύ τους Έλληνες. Είναι γνωστοί εχθροί μας»30.
Ο Γάλλος περιηγητής του Αιγαίου Jean Thévenot (1633-1667) σημείωνε ότι «Οι Έλληνες είναι φιλάργυροι, άπιστοι, προδότες, παιδεραστές, άκρως εκδικητικοί, υποκριτές και πολύ δεισιδαίμονες», καθώς και ότι «μισούν τους Καθολικούς περισσότερο από τους Τούρκους»31.
Ο Γάλλος Ιησουίτης Robert Saulger (1637-1709) αποκαλούσε τους ορθοδόξους κατοίκους των Κυκλάδων «σχισματικούς» και «δεισιδαίμονες»32, ενώ θεωρούσε ότι οι Έλληνες «είναι υπερήφανοι όταν υπερτερούν, αλλά ταπεινοί όταν χάνουν και γίνονται εξ ανάγκης κάποτε ψεύτες»33. Επίσης, «είναι πανούργοι, λίγο φιλαλήθεις και ασταθείς στη φιλία τους. Γι’ αυτό στην Ανατολή θα σας κάνουν λόγο για την ελληνική απιστία ή θα σας πουν να πιστεύετε τα αντίθετα από εκείνα που λέγουν οι Έλληνες». Συμπληρώνει όμως ότι αυτά δεν ισχύουν για όλους, αφού γνώρισε στο Αρχιπέλαγος «πολλούς που ήταν εξαιρετικά ειλικρινείς, έντιμοι και σώφρονες»34.
Θα πρέπει εδώ να υπογραμμιστεί, ότι τα παραπάνω αποσπάσματα δεν είναι τα αντιπροσωπευτικότερα των Δυτικών συγγραφέων που αναφέρονται στους ελληνορθόδοξους πληθυσμούς του Αιγαίου. Δεν είναι συνήθως ο ανθελληνισμός το πλέον κυρίαρχο στοιχείο στα κείμενά τους35. Ωστόσο, η επανάληψη κατά τους Νεώτερους Χρόνους αρνητικών μεσαιωνικών στερεοτύπων για τους Έλληνες είναι κάτι που δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο. Το φαινόμενο αυτό εντάσσεται προφανώς στο γενικότερο κλίμα της εποχής στον δυτικοευρωπαϊκό χώρο, όπου η εικόνα για τον Έλληνα δεν ήταν κατά κανόνα η θετικότερη36.
Αργότερα μόνο, με την εμφάνιση καλλιτεχνικών και ιδεολογικών ρευμάτων, όπως του Ρομαντισμού, θα αναζωπυρωθεί στη Δυτική Ευρώπη το ενδιαφέρον όχι μόνο για την αρχαία Ελλάδα, αλλά και για την τύχη των συγχρόνων, υποδούλων Ελλήνων. Πολλοί μάλιστα Δυτικοευρωπαίοι θα έλθουν ως εθελοντές να πολεμήσουν στο πλευρό των Ελλήνων κατά την Ελληνική Επανάσταση (1821-29), φαινόμενο που θα επαναληφθεί και στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, στις κρητικές επαναστάσεις του 1866 και του 189637, καθώς και στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο (1912-13)38 , κυρίως από Ιταλούς Γαριβαλδίνους.
Από την άλλη, Δυτικοί ελληνιστές θα προαγάγουν σε σημαντικό βαθμό τα ελληνικά γράμματα (π.χ. ο Λουδοβίκος, βασιλιάς της Βαυαρίας και πατέρας του Όθωνα της Ελλάδος) και, παρά τη μονομερή εμμονή τους στην αρχαία Ελλάδα και την απόρριψη του βυζαντινού παρελθόντος, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως πραγματικοί και θερμοί φιλέλληνες, δεδομένης και της έμπρακτης στήριξής τους στον ελληνικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα39. Δεν εξέλιπαν ωστόσο και περιπτώσεις άλλων Δυτικοευρωπαίων αρχαιολατρών, που ήταν ταυτόχρονα και σφοδροί μισέλληνες, όπως ο Ολλανδός Κορνήλιος de Pauw, ο Πρώσσος Jacob Salomon Bartholdy, οι Άγγλοι William Gell και Thomas Thorthon40, καθώς και οι επίσης Άγγλοι Richard Chandler και Charles Perry, οι οποίοι υποστήριζαν ότι οι σύγχρονοι Έλληνες είναι «πολυμήχανος, πονηρός και πανούργος λαός» και ότι είναι «δόλιοι, απατεώνες και προδότες»41. Ο πιο γνωστός πάντως διανοούμενος της κατηγορίας αυτής υπήρξε ο Αυστριακός Jakob Philipp Fallmerayer (1790-1861), ο οποίος μας έμεινε κυρίως γνωστός για τις θεωρίες του περί απουσίας οποιασδήποτε σχέσης μεταξύ των αρχαίων και των νεώτερων Ελλήνων42.
Επίσης, στα μέσα του 19ου αιώνα η εικόνα των Ελλήνων για μεγάλο τμήμα της δυτικοευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπήρξε άκρως αρνητική, δεδομένης της απροθυμίας της Ελλάδας για συμπαράταξή της με τον δυτικό συνασπισμό, που εξεστράτευσε εναντίον της Ρωσίας κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου (1853-1856), αλλά και της αποστολής Ελλήνων εθελοντών στο πλευρό των Ρώσων43. Η γενικότερη πάντως εικόνα των Δυτικών για τον ορθόδοξο κόσμο δεν ήταν κατά κανόνα και η καλύτερη, σε αντιδιαστολή π.χ. με την εικόνα που είχαν πολλοί στη Δύση για τη μουσουλμανική, πλην όμως συμμαχική τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Δυτικοευρωπαϊκά και ιδίως γερμανικά αρνητικά στερεότυπα για τους Έλληνες (τέλη 19ου – αρχές 21ου αι.)

Η ενασχόληση με το αρχαίο ελληνικό παρελθόν και η προαγωγή των ελληνικών γραμμάτων θα συνεχιστεί πρωτίστως από τα γερμανικά μορφωτικά και ερευνητικά ιδρύματα και κατά τον 20ό αιώνα, ωστόσο η γεωπολιτική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο χώρες, οι οποίες βρέθηκαν σε αντίθετα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων, δεν θα ευνοήσει την εκδήλωση φιλελληνικών αισθημάτων και για τους σύγχρονους Έλληνες, παρόλο που δεν εξέλιπαν και αρκετές περιπτώσεις Γερμανών φιλελλήνων καθ’ όλο τον τελευταίο ενάμισι περίπου αιώνα. Ήδη από συστάσεως σχεδόν του γερμανικού κράτους, επί Bismarck (τέλη 19ου αι.), κάποιοι Έλληνες κατηγορούσαν τους Γερμανούς ότι στο πλαίσιο των γεωπολιτικών τους φιλοδοξιών επιθυμούσαν να διοικήσουν την Ελλάδα «ως επαρχία της Βαυαρίας», υπό το δόγμα του “Deutschland über Αlles”44. Σημειώνεται επίσης ότι ο σφιχτός εναγκαλισμός μεταξύ Γερμανίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προ και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου δεν ήταν άσχετος με τη συστηματική εξόντωση του μικρασιατικού Ελληνισμού από τους Νεοτούρκους, που έγινε κατόπιν σχεδιασμών και προτροπών Γερμανών αξιωματικών – συμβούλων τους, όπως π.χ. του Liman von Sanders πασά, που αποκαλούσε τους Μικρασιάτες Έλληνες «εχθρικά στοιχεία, εμπνεόμενα με έξωθεν επαναστατικάς ιδέας», τα οποία θα έπρεπε να διωχθούν ανηλεώς45. Κατά δε τη χιτλερική περίοδο υπάρχουν μαρτυρίες που αναφέρουν ότι οι Έλληνες κατηγορούνταν ως «τεμπέληδες, καφενόβιοι κι αεριτζήδες», τους οποίους οι Γερμανοί έλεγαν ότι θα υποχρεώσουν να εργάζονται «όπως ξέρουν αυτοί να βάζουνε τους σκλάβους να δουλεύουνε»46.
Σήμερα, 70 χρόνια μετά, το σκηνικό αυτό επαναλαμβάνεται κατά κάποιο τρόπο, με μια άλλη όμως μορφή. Η στρατιωτική εισβολή του Γ΄ Ράιχ στην Ελλάδα έχει κατά κοινή ομολογία αντικατασταθεί από τη γερμανική οικονομική διείσδυση, που φθάνει σε βαθμό υπονόμευσης της εθνικής μας κυριαρχίας, στο πλαίσιο μίας οιονεί ανασύστασης του γνωστού από τις δεκαετίες του ’30 και του ’40 «ζωτικού χώρου» της Γερμανίας (“Lebensraum”).
Επίσης, δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου, κυρίως ευρείας λαϊκής κατανάλωσης, χαρακτηρίζουν τους Έλληνες «παράσιτα», «τεμπέληδες»,  «απατεώνες», «κλέφτες», «ψεύτες», «άχρηστους», «αναξιόπιστους», οι οποίοι θα πρέπει να τιμωρηθούν με σκληρά οικονομικά μέτρα ή και με την απώλεια τμήματος της εδαφικής τους επικράτειας (π.χ. κάποιων νησιών47 ή ακόμη και της ίδιας της Ακρόπολης!48), κατά προτίμηση προς όφελος της Τουρκίας49. Παρόμοιου τύπου δημοσιεύματα έχουν εντοπιστεί και σε άλλες χώρες, όπως στη Δανία και σε άλλες σκανδιναβικές χώρες, δευτερευόντως στην Αγγλία και σπανιότερα στη Γαλλία50, πρωτίστως όμως ίσως στην Ολλανδία, όπου, πέραν των παραπάνω, οι Έλληνες έχουν παρουσιαστεί και ως «εφευρέτες» του ομοφυλοφιλικού σεξ51. Συχνά δε Έλληνες μετανάστες που διαβιούν στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, κυρίως στον γερμανόφωνο χώρο και τη Σκανδιναβία, αντιμετωπίζουν τη χλεύη και τις υβριστικές επιθέσεις μιας όχι ασήμαντης μερίδας των εκεί ιθαγενών πληθυσμών52.
Αυτού του είδους όμως η πολεμική δεν περιορίζεται μόνο έναντι των Ελλήνων, αν και ο λαός μας αποτελεί κατά το τελευταίο διάστημα την προμετωπίδα των λαών που αντιμετωπίζονται απαξιωτικά, κυρίως από κύκλους του προτεσταντικού Βορρά. Λαοί κυρίως μεσογειακοί και καθολικοί, με όχι ιδιαίτερα μεγάλη έφεση στην οικονομική ανάπτυξη53, αντιμετωπίζονται ως Ευρωπαίοι β΄ κατηγορίας, υφιστάμενοι αφενός τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης αφετέρου δε τη χλεύη κάποιων βορείων εταίρων τους στην Ευρώπη, που τους έχουν αποδώσει χαρακτηρισμούς, όπως του «οκνηρού», του «παρασίτου», του «γουρουνιού» κ.ά.54, θεωρώντας παράλληλα ότι είναι «αμαρτωλοί», που θα πρέπει να «σωφρονιστούν»55.
Η ύπαρξη των παραπάνω στερεοτύπων αποτελεί προφανώς προϊόν συνδυασμών διαφόρων παραμέτρων: αφενός των τρεχουσών πολιτικο-οικονομικών συνθηκών και αφετέρου της διαφορετικής ψυχοσύνθεσης, νοοτροπίας και ιστορικού και πολιτισμικού υποβάθρου μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Φαίνεται λοιπόν ότι έχει κατά κάποιο τρόπο διαμορφωθεί στην Ευρώπη ένα ψυχολογικό χάσμα ανάμεσα στον προτεσταντικό Βορρά και τον καθολικό (και ελληνορθόδοξο) Νότο, κάτι που, όμως, λόγω της βαθμιαίας διάδοσης της οικονομικής κρίσης και βορείως των Άλπεων, αρχίζει και υποχωρεί, αν και ίσως όχι στον αναμενόμενο βαθμό.
Επιπλέον, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μεν χώρα ευρωπαϊκή, όχι όμως και κατ’ ουσίαν δυτική56, καθότι ορθόδοξη, φαίνεται ότι δεν δημιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη ιδιαίτερα φιλικών προς αυτήν αισθημάτων από την πλευρά δυτικών κύκλων που επηρεάζουν ώς ένα βαθμό την εκεί κοινή γνώμη, κάποιοι εκ των οποίων τη συνδέουν ή την ταυτίζουν με την εχθρική γι’ αυτούς Ρωσία57, μιλώντας μάλιστα για «σλαβορθόδοξο» πολιτισμό58, ενώ έχει γίνει λόγος και για την ύπαρξη μίας «ανίερης συμμαχίας»59 ή ενός «άξονα του κακού» των ορθοδόξων Ελλήνων και των Σέρβων κατά την περίοδο των πολέμων της πρώην Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του ‘9060. Επίσης, στον γερμανικό τύπο της εποχής είχε ανασυρθεί από το χρονοντούλαπο της ιστορίας η θεωρία του Fallmerayer, για προφανείς λόγους, και κυκλοφορούσαν χάρτες που παρουσίαζαν την Ελλάδα ως ένα συνονθύλευμα λαών, με τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου να ανήκουν στην Τουρκία61.
Ανάλογα βεβαίως φαινόμενα καχυποψίας και εχθρότητας απέναντι στους Δυτικούς, και δη τους Γερμανούς, έχουν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν και από την πλευρά κάποιων Ελλήνων ορθοδόξων, δεδομένων των πολλών συσσωρευμένων αρνητικών τους εμπειριών από τη μακραίωνη συνύπαρξή τους με τον δυτικό κόσμο. Υπό το πρίσμα λοιπόν όλων των παραπάνω θα μπορούσε να ερμηνευθεί το φαινόμενο της ύπαρξης σήμερα στην Ευρώπη ορισμένων αρνητικών στερεοτύπων για τους Έλληνες, σε συνάρτηση βεβαίως και με το γενικότερο ιστορικό υπόβαθρο των σχέσεων του Ελληνισμού με τη Δύση.
Ωστόσο, οι λαοί της Δύσης, μεταξύ των οποίων και τμήματα των πληθυσμών του ευρωπαϊκού βορρά62, αρχίζουν και αντιλαμβάνονται πλέον τα πραγματικά αίτια της σημερινής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αναπτύσσοντας μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις φιλελληνικά αισθήματα, ακόμη και φιλελληνική δράση: π.χ. το κίνημα “Je suis Grec” («Είμαι Έλληνας»)63, που έχει αναπτυχθεί στη Νάντη της Γαλλίας από τα τέλη του 2011, το οποίο έχει εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες, αποτελεί το πρώτο ίσως σημαντικό παράδειγμα στην Ευρώπη κινήματος αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό. Επίσης, από τον Φεβρουάριο του 2012 Ιταλοί δήμαρχοι προσφέρουν συμβολικά τον μισθό τους υπέρ του ελληνικού λαού, στο πλαίσιο της φιλελληνικής κίνησης αλληλεγγύης “Magna Grecia” («Μεγάλη Ελλάδα»)64.
O ελληνικός πολιτισμός και οι πανανθρώπινες αξίες τις οποίες αυτός πρεσβεύει μπορούν να αποτελέσουν μια ρεαλιστική, εναλλακτική, οικουμενικού χαρακτήρα πρόταση απέναντι στο ατομοκεντρικό προτεσταντικό αξιακό σύστημα και την εργαλειακή αγγλοσαξωνική σκέψη, προϊόν της οποίας αποτελεί το κυρίαρχο σήμερα ανθρωποβόρο κοινωνικο-οικονομικό νεοφιλελεύθερο μοντέλο του προτάγματος του ατομικού κέρδους. Η πάλη λοιπόν σήμερα δεν γίνεται ανάμεσα στους Έλληνες και στους Δυτικούς, αλλά ανάμεσα στους λαούς και στους παγκόσμιους οικονομικούς ολιγάρχες και δυνάστες τους. Το αίτημα για επιστροφή στις αξίες του ελληνικού πολιτισμού φαντάζει πλέον ολοένα και πιο επιτακτικό για ολόκληρη την ανθρωπότητα, κάτι που συντελεί στο να έλθουν πιο κοντά οι Έλληνες με τους λαούς της Εσπερίας, αντιπαρερχόμενοι τις όποιες προκαταλήψεις και τα πάθη του παρελθόντος.

Σημειώσεις

 1.Τ. Λουγγής, «Το ανατολικό χριστιανικό κράτος (395-518)», στο: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ΄, Βυζαντινός Ελληνισμός – Πρωτοβυζαντινοί Χρόνοι, σσ. 127-128.

 2. Ό.π., σσ. 98-100.

 3. Ι. Καραγιαννόπουλος, Το Βυζαντινό Κράτος, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 529.

 4. Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, Πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη του Νικηφόρου Φωκά, Αθήνα 1997, σ. 26.

 5. Ε. Γλύκατζη–Αρβελέρ, Η πολιτική ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Αθήνα 1997, σσ. 60, 72.

 6. Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, σ. 21.

7.  Ό.π., σσ. 42-44, 62.

8. Καραγιαννόπουλος, σ. 528. – Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, σ. 21.

9. Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, σσ. 26-27.

10. Ό.π., σ. 31.

11. Ό.π., σ. 50.

12. Ό.π., σ. 44.

 13.Ό.π., σ. 62.

 14.Ό.π., σ. 62.- Γιουβενάλης, 10, 174.

 15.Ό.π., σ. 43.- Βιργίλιος, Αινειάδα, 2, 65.

 16.Ό.π., σ. 46.- Γιουβενάλης 6, 16.

17. Ό.π., σ. 67.- Μαρτιάλης, 13, 14.

18. Αργότερα όμως ο ίδιος ο συγγραφέας θα ανασκευάσει ουσιαστικά όσα γράφει, με το έργο του «Ανταπόδοσις», αναφερόμενος με σαφώς θετικά λόγια για τον κόσμο του Βυζαντίου: βλ. Λιουτπράνδος της Κρεμώνας, σσ. 81-95.

 19.Όμως και οι Έλληνες από τη δική τους πλευρά θεωρούσαν τους Δυτικούς «μιαρούς»,  «ακαθάρτους» και «αιρετικούς» και δεν αναγνώριζαν την εγκυρότητα των εκκλησιαστικών τους μυστηρίων: βλ. Δ. Πασχάλης, «Η Δυτική Εκκλησία είς τας Κυκλάδας», Ανδριακά Χρονικά 2-3 (1948), σ. 6. – Θ. Παπαδόπουλος, «Καθολικοί και Ορθόδοξοι στις Κυκλάδες», Επετηρίς Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών 15 (1994), σ. 171.

 20. Π. Γουναρίδης, «Η εικόνα των Λατίνων την εποχή των Κομνηνών», Σύμμεικτα 9 (1994), σ. 160.

 21. Γλύκατζη–Αρβελέρ (1997), σσ. 116-122.

22. Αμέσως μετά την πτώση της βασιλεύουσας το 1204, οι Λατίνοι κατακτητές, θέλοντας να γελοιοποιήσουν τους ηττημένους, φορούσαν φαρδιά φορέματα και φτιασίδια και κρατούσαν χαρτιά στα χέρια τους, θεωρώντας ότι οι Βυζαντινοί ήταν ένας «λαός από γραφιάδες»: βλ. Γουναρίδης, σ. 171.

 23.Γασμούλοι, βασμούλοι ή μπαστάρδοι ονομάζονταν όσοι είχαν πατέρα Λατίνο και μητέρα Ελληνίδα, φαινόμενο όχι σπάνιο για το λατινοκρατούμενο Αιγαίο του ύστερου Μεσαίωνα: βλ. P. Lock, Οι Φράγκοι στο Αιγαίο, Αθήνα 1998, σσ. 469-470.

24.  Το Χρονικόν του Μορέως, Αθήνα 2005, σ. 35. – Θ. Σανσαρίδου–Hendrickx, Εθνικισμός και εθνική συνείδηση στον Μεσαίωνα με βάση το Χρονικό του Μορέως, Θεσσαλονίκη 2007, σσ. 57-58.

 25.Το Χρονικόν του Μορέως, σσ. 33-34.

26. Ό.π., σ. 36.

 27.Ε. Γλύκατζη–Αρβελέρ, Γιατί το Βυζάντιο, Αθήνα 2009, σσ. 222-223.

28. Κ. Σιμόπουλος, Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, τόμ. Α΄, Αθήνα 1981, σ. 147.

 29. Πασχάλης, σ. 18.

30. Σιμόπουλος, ό.π., σ. 147.

31. Πασχάλης, σσ. 18-19.

32. R. Saulger, Ιστορία των αρχαίων Δουκών και λοιπών ηγεμόνων του Αιγαίου Πελάγους, Paris 1698, μετάφραση Α. Καράλης, Ερμούπολη 1878, σσ. 42-43.

 33. B. Slot, «Ο ιεραπόστολος Robert Saulger (1637-1709), ιστοριογράφος των Κυκλάδων», Μνημοσύνη 6 (1976-1977),  σ. 139.

34. Μ. Ρούσσος–Μηλιδώνης, Ιησουίτες του 17ου και 18ου αιώνα περιγράφουν το Αιγαίο, Αθήνα 1989, σ. 54.

35. Υπάρχουν και παραδείγματα φιλελληνικής οπτικής Δυτικών περιηγητών του 17ου και 18ου αιώνα: «Ας θυμόμαστε γενναιόψυχα ότι οι Έλληνες είναι αυτοί που υπερασπίζονται την πίστη και ότι η Δύση την δέχθηκε εν μέρει από αυτούς»: βλ. Μ. Ρούσσος–Μηλιδώνης, Η Τουρκοκρατούμενη “Ελλάδα” μέσα από ανέκδοτα έγγραφα Ιησουιτών του 17ου και 18ου αιώνα, τόμ. Α΄, Αθήνα 2002, σ. 50. Το φαινόμενο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το αντικείμενο μίας ξεχωριστής μελέτης.

36. Slot, σ. 133. Αναφέρεται επίσης ενδεικτικά ότι σε λαϊκό γερμανικό πίνακα του 17ου αιώνα, όπου καταγράφονταν τα προτερήματα και τα ελαττώματα των λαών της Ευρώπης, οι Έλληνες ταυτίζονταν με τους Τούρκους: βλ. Γλύκατζη–Αρβελέρ (2009), σσ. 75-76. Βεβαίως και οι Έλληνες από την πλευρά τους δεν έτρεφαν και τα καλύτερα των αισθημάτων για τους Δυτικούς, ήδη από τη βυζαντινή περίοδο, κάτι που θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει το αντικείμενο μίας ξεχωριστής μελέτης.

37. Α. Παναγόπουλος, «Κοινοί αγώνες και θυσίες εναντίον του ξένου ζυγού – Ανεξαρτησία Ελλάδας και Ιταλίας», Επίκαιρα 75 (24-3-2011).

 38. Δ. Χατζόπουλος, Οι Γαριβαλδινοί και η μάχη του Δρίσκου, Αθήνα 1914, σσ. 10-12.

39. M. Μήτσου, «Γερμανικός φιλελληνισμός», στο: Ο φιλελληνισμός στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Επτά Ημέρες (17-3-2002), σσ. 19-20.

 40. Κ. Σιμόπουλος, Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα, τόμ. Γ1, σ. 180.

 41. Ε. Μήτση, «Στη σκιά των μνημείων. Αρχαιολάτρες και αρχαιόσυλοι στην Ελλάδα του 18ου αιώνα», Σύγχρονα Θέματα 82 (2003), σ. 62.

42. Γ. Καραμπελιάς, Το 1204 και η διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού, Αθήνα 2006, σ. 403.

43. Η Ελλάδα, τελικά, ευρισκόμενη σε αντίθετο στρατόπεδο με τη Δύση, θα πληρώσει ακριβά την πολιτική συμμαχίας της με την ομόδοξη Ρωσία, υφιστάμενη μεταξύ άλλων την κατάληψη της Αθήνας και του Πειραιά από τα γαλλικά και βρετανικά στρατεύματα (1854-1857): βλ. Σ. Παπαδόπουλος, «Ο Κριμαϊκός Πόλεμος και ο Ελληνισμός», στο: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. ΙΓ΄, σσ. 148, 165-166.

44. Θ. Δαμαλάς, «Επίλογος προς ανασκευήν των εν τη περί Νάξου ομιλία περί νεωτέρου Ελληνισμού κρίσεων του κ. Κουρτίου», στο: Νάξος. Ομιλία απαγγελθείσα μεν εν τω εν Βερολίνω επιστημονικώ συλλόγω την 21 Φεβρουαρίου 1846 υπό Ερνέστου Κουρτίου, Αθήνα 1889, σ. 72.

45.  Μ. Ροδάς, Πώς η Γερμανία κατέστρεψε τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, Μυτιλήνη 1916 (επανέκδοση Αθήνα 1995), σσ. 81, 87.

 46. Δ. Γληνός, Τι είναι και τι θέλει το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, (1942), Αθήνα 1944, σ. 25.

47.  Bild (27-10-2010), “Verkauft doch eure Inseln, ihr Pleite-Griechen”.

48. Bild (17-5-2011), “Muss Griechenland die Akropolis verkaufen?”.

49. «Παραλήρημα ανθελληνικής προπαγάνδας», newsbeast.gr (29-9-2011).

50. Σε μία περίπτωση οι Έλληνες παρουσιάζονται ως «τεμπέληδες», «απατε-ώνες», «διεφθαρμένοι» και «ομοφυλόφιλοι»: βλ. S. Guillon, “On a bien fait d’humilier les Grecs !”, Liberation (8-11-2011).

51. Ολλανδική τηλεόραση VARA (31-12-2010), μετάφραση: «Ελλήνων Ένωσις», http://www.youtube.com/watch?v=lVtiQu03fJc&feature=player_embedded.

52. Γ. Αποστολίδης, «Μας αποκαλούν τεμπέληδες, μας χλευάζουν ακόμα και στα εστιατόρια», Έθνος της Κυριακής (4-3-2012).

53. Για το πώς συνδέεται κατά πολλούς η ανάπτυξη του καπιταλισμού με τον Προτεσταντισμό, σε αντιδιαστολή προς τον Καθολικισμό, βλ. M. Weber, Η προτεσταντική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού, μετάφραση Μ. Γ. Κυπραίος, Αθήνα 2000, σσ. 31-40.

54. J. Fleischhauer, “Italienische Fahrerflucht”, Der Spiegel (23-1-2012).

55. A. Frachon,“Et Dieu, dans la crise de l’euro?”, Le Monde (22-12-2011).

56. Ως  Δύση θα μπορούσαμε να προσδιορίσουμε από ιστορική και πολιτισμική άποψη τις περιοχές της Ευρώπης όπου επικρατεί ο Καθολικισμός και ο Προτεσταντισμός, ενώ χρησιμοποιείται και το λατινικό αλφάβητο. Στη Δύση θεωρείται ότι ανήκουν ακόμη πολιτισμικά εξωευρωπαϊκές χώρες, κατοικούμενες ως επί το πλείστον από απογόνους Βορειοευρωπαίων αποίκων, όπως π.χ. οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία: βλ. Σ. Χάντιγκτον, Η σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης, Αθήνα 1999, σσ. 30-31, 217. Το γεγονός, επίσης, ότι, στο χρηματοδοτούμενο  από την τότε ΕΟΚ βιβλίο Ευρωπαϊκής Ιστορίας (1990) του Γάλλου ιστορικού Jean Baptiste Duroselle, δεν συμπεριλαμβανόταν το Βυζάντιο, είναι ενδεικτικό των αντιλήψεων ορισμένων δυτικών κύκλων για τους Έλληνες.

57. Καραμπελιάς, σ. 409.

 58. Χάντιγκτον, σσ. 31, 217-220, 223-224.

59. Β. Στοϊλόπουλος, «Η εικόνα της Ελλάδας στον γερμανικό τύπο τα τρία τελευταία χρόνια», Ελλοπία (Καλοκαίρι 1994), σ. 54.

60. H. Smith, “Greece faces shame of role in Serb massacre”, The Guardian (5-1-2003).

61. Στοϊλόπουλος, σσ. 54-56.

 62. Zeit, (10-2-2012), “Lasst die Griechen in Ruhe!”. – Tageszeitung, (14-3-2012), “Demokratie statt Fiskalpakt!”.

63.  http://jesuisgrec.blogspot.com.

64.  http://www.forgreece.eu.