2014-10-07

Rethink Athens: με τα παντελόνια κάτω στην Ολομέλεια του ΣτΕ

ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΞΟΔΕΨΟΥΜΕ 200 ΕΚΑΤ. ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ ΓΡΑΜΜΗ ΤΡΑΜ ΕΚΕΙ ΟΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΤΡΟ, ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΨΟΥΜΕ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥΣ ΣΕ ΣΤΕΝΑ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑ, ΝΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ... ΚΟΒΟΝΤΑΣ ΔΕΝΤΡΑ

Πανεπιστημίου μέχρι τη δεκαετία του '80

Οι συνέπειες στην κυκλοφορία θα είναι δυσμενέστατες και θα απαιτήσουν πρόσθετα οδικά έργα πολλών εκατομμυρίων. Γι' αυτό επιμένουν ότι είναι έργο και όχι σχέδιο

Του ΝΙΚΟΥ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ*

Η διάνοιξη μέσα στον αστικό ιστό ελεύθερων λεωφόρων σημαίνει εκτόξευση του τελικού κόστους του έργου. Τα 200 εκατ. του Rethnik Athens θα είναι μόνο η προκαταβολή

Την Παρασκευή 19.9.2014 εκδικάστηκε από την Ολομέλεια του ΣτΕ η προσφυγή των 54 πολιτών -μεταξύ των οποίων και εγώ- ενάντια στο Rethink Athens. Ημουν εκεί, την παρακολούθησα μέχρι το τέλος και σας μεταφέρω τα κύρια σημεία της διαδικασίας, όπως τουλάχιστον τα αντιλήφθηκα ως παρατηρητής.

Πρέπει να σας επισημάνω ότι δεν κάνω δημοσιογραφικό ρεπορτάζ, οπότε δεν θα ασχοληθώ με αυτά καθαυτά τα γεγονότα εκείνης της ημέρας. Κάνω παρουσίαση και κριτική της υπερασπιστικής αφήγησης, με στόχο να δείξω το ύφος και το ήθος των παραγόντων του Rethink Athens, αλλά και της απόστασης που χωρίζει τα έργα και λόγια τους από την πραγματικότητα.

Μετά τον εισηγητή ακολούθησαν οι δικηγόροι μας, που υποστήριξαν ότι πρόκειται για μια ευρύτερη παρέμβαση, η οποία επιδεινώνει τη ζωή των κατοίκων -ειδικά οι κυκλοφοριακές παρεμβάσεις- και έπρεπε να υπόκεινται σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.

Ακολούθως, ανέβηκε στη σκηνή ο τριμελής θίασος των δικηγόρων του Rethink Athens (του Ιδρύματος Ωνάση, της Μετρό Α.Ε και του Ελληνικού Δημοσίου) και έδωσε μια καλοπαιγμένη παράσταση. Και λέω παράσταση, γιατί τα όσα υποστήριξαν (τα οποία είμαι βέβαιος ότι ούτε και οι ίδιοι τα πίστευαν) δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα, αλλά και με όσα προπαγανδίζουν επί τρία χρόνια, μέχρι και σήμερα, όλοι οι παράγοντες του Rethink Athens.

Πέρα από τη γενικότερη μυθολογία τής μέχρι τώρα αφήγησης -περί της αύξησης του πρασίνου, της πεζοδρόμησης (που εμείς ξέρουμε ότι και το πράσινο και τα πεζοδρόμιά μας τα κουτσουρεύουν), τις οικολογικές «σαχλαμαρίτσες» για τα φιλικά προς το περιβάλλον υλικά και τη συλλογή του βρόχινου νερού, που δεν έχουν άλλο στόχο παρά μόνο να εξωραΐσουν τις εξόφθαλμες αδυναμίες του σχεδιασμού- η υπεράσπιση επικεντρώθηκε σε τρεις άξονες.

Στόχος ήταν να παρουσιαστεί το Rethink Athens στο δικαστήριο σαν ένα άθροισμα μικρών παρεμβάσεων, με σχεδόν μηδενικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Πανεπιστημίου σήμερα

 «Δεν είναι σχεδιασμός ώστε να απαιτούνται στρατηγικές μελέτης, αλλά ένα μικρό έργο, δηλαδή βασικά ένα τραμ και μερικά συνοδευτικά έργα», αυτό δήλωσε ανερυθρίαστα η δικηγόρος του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι ένα απλό δίκτυο πεζών, Αμαλίας-Πανεπιστημίου-Κοραή (!), υποστήριξε ο δικηγόρος της Μετρό Α.Ε, ενώ η δικηγόρος του Δημοσίου είπε ότι «η διοίκηση θεωρεί ότι είναι έργο και όχι σχέδιο». (Υποτίθεται ότι τη δικηγόρο αυτή την πληρώνουμε εμείς οι πολίτες για να εξυπηρετεί τα συμφέροντά μας και όχι των ιδρυμάτων και των εταιρειών.)

Οπως αντιλαμβάνεστε, εδώ ξεχάστηκαν όλα τα μεγάλα λόγια για «το νέο ανθρώπινο παραγωγικό, γόνιμο, αθηναϊκό κέντρο» και ότι «είναι η ευκαιρία για την Αθήνα» και για την «εμβληματικότητα της παρέμβασης» και «την εξυγίανση των υποβαθμισμένων περιοχών των Πατησίων, του Αγ. Παντελεήμονα, των Εξαρχείων και της Νεάπολης», τη «νέα κεντρικότητα», «τη μεγαλύτερη παρέμβαση που έγινε ποτέ στην πόλη», ξεχάστηκε «το μεγαλόπνοο σχέδιο για την ανασυγκρότηση της πόλης», ότι «η Πανεπιστημίου γίνεται το όχημα για κάτι πολύ ευρύτερο» και το «γραμμικό πυκνωτή» της πόλης.

Ξέχασαν την εικόνα της πόλης από το «αεροπλάνο», που περιέχεται στο φυλλάδιο και που έδειχνε την περιοχή της παρέμβασης του Rethink Athens πιο μεγάλη και από την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων.

Επίσης, ξέχασαν το χάρτη της οριστικής μελέτης με τις περιοχές επιρροής της παρέμβασης. Εκεί παρουσίαζαν σαν «άμεση περιοχή επιρροής» μία γραμμική περιοχή από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός μέχρι το τέρμα της Πατησίων, που ουσιαστικά διαπερνά όλη την πόλη. Σαν «εγγύτερη περιοχή επιρροής» παρουσίαζαν όλη την περιοχή εντός του Δακτυλίου (!), ενώ σαν «ευρύτερη περιοχή επιρροής» ολόκληρο το Νομό Αττικής.

Ηταν, τουλάχιστον για μένα, απόλαυση να τους βλέπω να παριστάνουν τους σεμνούς και ταπεινούς και να προσπαθούν να πείσουν το δικαστήριο ότι πρόκειται για μια μικρή παρέμβαση, μετά τις τριετείς υπερφίαλες δηλώσεις όλων των παραγόντων, ούτε του ολλανδικού γραφείου OKRA, που πήρε το Α' Βραβείο στον ιδιωτικό Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό, εξαιρουμένου.

Και κανείς δεν σκέφτηκε τη γελοιότητα μιας τέτοιας δήλωσης, όταν στις λαμπρές παρουσιάσεις αυτού «του μικρού έργου», που οργάνωσε το Ιδρυμα Ωνάση και που δόθηκε τεράστια προβολή από όλα τα ΜΜΕ, είχαν παραστεί και μιλήσει δύο εν ενεργεία πρωθυπουργοί. Ούτε ότι μια βδομάδα πριν από την εκδίκαση της υπόθεσης, στις 11.9.2014, μπροστά στις κάμερες των ΜΜΕ, ο γ.γ. Δημοσίων Εργων κ. Σιμόπουλος περιδιάβαινε το κέντρο της Αθήνας προβάλλοντας το «μεγαλειώδες έργο» της αναμόρφωσης του κέντρου της πόλης.

2 «Οι επιπτώσεις στην κυκλοφορία είναι ασήμαντες. Και τέλος πάντων περιορίζουν την κυκλοφορία των Ι.Χ., άρα είναι καλές»

Εδώ, βέβαια, έχουμε προσπάθεια απόκρυψης στοιχείων και παραπλάνησης του Δικαστηρίου. Οπως έχω αναφέρει ήδη (βλ. «Ελευθεροτυπία», 20.9.2014, «Στον αέρα το Rethink Athens»), οι συνέπειες στην κυκλοφορία είναι δυσμενέστατες και απαιτούν πρόσθετα οδικά έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων. Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος που επιμένουν ότι είναι έργο και όχι σχέδιο, διότι θα έπρεπε να παρουσιάσουν τις καταστροφικές κυκλοφοριακές εκτιμήσεις που ήδη γνωρίζουν.

Και η σημερινή της εικόνα Και η σημερινή της εικόνα Οι καθηγητές Μ. Καρλαύτης και Α. Σταθόπουλος, εκ των συντελεστών του Rethink Athens και υπεύθυνοι για το ερευνητικό πρόγραμμα πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η κυκλοφοριακή μελέτη, σε άρθρο τους («Σενάρια για τη Νέα Πανεπιστημίου», «Καθημερινή», 19.5.2013) ομολογούν ότι αυτό, δηλαδή το κλείσιμο της Πανεπιστημίου για τα Ι.Χ., θα έχει αποτέλεσμα «...τη μετατόπιση της κυκλοφορίας σε άλλες ήδη κορεσμένες οδούς της περιμέτρου του κέντρου», που μπορεί να οδηγήσει σε «αύξηση στους χρόνους διαδρομών άνω του 50%».

Θεωρούν δε ότι μία από τις πέντε βασικές προϋποθέσεις για την «επιτυχία του εγχειρήματος αυτού» είναι «ο επανασχεδιασμός και η αναβάθμιση -σε επίπεδο ελεύθερης λεωφόρου- των περιμετρικών δακτυλίων του κέντρου της πόλης» (σημ. δηλαδή η Λ. Αλεξάνδρας και η Χαμοστέρνας να γίνουν σαν την Αττική Οδό). Η διάνοιξη όμως μέσα στον αστικό ιστό ελεύθερων λεωφόρων σημαίνει εκτόξευση του τελικού κόστους του έργου. Τα 200.000.000 ― του Rethink Athens απ' ό,τι φαίνεται θα είναι μόνο η προκαταβολή.

Ο πραγματικός λογαριασμός, κατά πολύ μεγαλύτερος, θα μας έλθει αργότερα, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι θα καλυτερεύσει η ζωή μας, ούτε η πόλη μας.

3 «Η Πανεπιστημίου» -έστω και αν δεχτούμε ότι είναι σχέδιο και όχι έργο- «σαν άξονας διέλευσης Μέσων Σταθερής Τροχιάς, σαν μέρος του δικτύου ροής πεζών και η πεζοδρόμηση της Κοραή, προβλέπονται από το Ρυθμιστικό Σχέδιο του 1985, από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του 1988, άρα δεν υπάρχει ανάγκη γενικότερων μελετών».

Εδώ μπορούμε να υποκλιθούμε στους δικηγόρους του Rethink Athens και να παραδεχθούμε ότι κατέχουν άριστα τους κανόνες της μεταμοντέρνας αφήγησης, που επιτρέπουν το ιστορικό ανακάτεμα των γεγονότων, ανεξάρτητα από το χρόνο τέλεσής τους, και αδιαφορούν για τη χρονική αλληλουχία της πραγματικότητας.

Είναι γνωστή η εικόνα του κέντρου και ειδικά της Πανεπιστημίου μέχρι τη δεκαετία του '80. Εκτοτε έγιναν πολλά έργα, τα οποία οι δικηγόροι του Rethink Athens θέλουν να αγνοούν, ή θεωρούν ότι εμείς δεν έχουμε ιστορική μνήμη.

Κατ' αρχάς πέρασε το Μετρό από την Πανεπιστημίου, η οποία σημειωτέον έχει δύο σταθμούς διασταύρωσης των γραμμών του, την Ομόνοια και το Σύνταγμα, και θα αποκτήσει και τρίτο, το Πανεπιστήμιο, με την κατασκευή της Γραμμής 4. Εχει μετατραπεί δηλαδή σε κεντρικό άξονα του δικτύου του Μετρό.

Εγινε αναμόρφωση των πεζοδρομίων της, τα οποία διαπλατύνθηκαν και απέκτησαν μεγάλες ζαρντινιέρες και δεντροστοιχίες, που τα απομόνωσαν από το οδόστρωμα και μετατράπηκαν έτσι σε δύο πεζόδρομους, σύμφωνα με τη θεωρία (βλ. Α. Αραβαντινός, Πολεοδομικός Σχεδιασμός), δηλαδή σε κύριο άξονα ροής πεζών. Είναι από τα λίγα σημεία της πόλης που ο πεζός μπορεί να μετακινηθεί άνετα, ασφαλώς και ευχάριστα, ενώ μπορούν να μετακινηθούν χωρίς πρόβλημα ΑμεΑ, μητέρες με καροτσάκια, ηλικιωμένοι κ.λπ.

Επιπλέον έγινε αναμόρφωση της περιοχής, με την πεζοδρόμηση της οδού Κοραή, την ενοποίηση του κτηρίου του Πανεπιστημίου με αυτό της Ακαδημίας, την ενοποίηση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου με το κτήριο της Νομικής με την πεζοδρόμηση της Μασσαλίας, τη διαμόρφωση της πλατείας Καρύτση, καθώς και τις παρεμβάσεις στην Αιόλου, την Ομόνοια κ.λπ.

Ολα αυτά που περιγράφει το Ρυθμιστικό Σχέδιο έχουν γίνει ήδη και δημιούργησαν νέους χώρους πρασίνου, βελτίωσαν τις συνθήκες κυκλοφορίας των πεζών, των ΜΜΜ κ.λπ. Τώρα, αγνοώντας όλα αυτά, θέλουν να ξοδέψουμε 200.000.000 ― ουσιαστικά για να τα ξανακάνουν και μάλιστα πετυχαίνοντας τρεις πρωτοτυπίες:

i) Περνούν γραμμή Τραμ ακριβώς πάνω από γραμμή Μετρό.

ii) Μετατρέπουν υπάρχοντες πεζόδρομους σε στενά πεζοδρόμια.

iii) Και τελικά «αναβαθμίζουν» το περιβάλλον κόβοντας δέντρα και καταστρέφοντας υπάρχουσες επιφάνειες πρασίνου, για να τοποθετήσουν τραπεζοκαθίσματα και WC (!) στο μέσον της οδού.

Πιστεύω ότι η Ολομέλεια του ΣτΕ δεν πρόκειται να συγκινηθεί από αυτήν την καλοστημένη παράσταση. Εξ άλλου, αφού τελείωσε η διαδικασία, φαντάζομαι ότι θα έκαναν και οι Σύμβουλοι ό,τι έκανα κι εγώ φεύγοντας: θα βγήκαν έξω από το κτήριο του ΣτΕ, θα περπάτησαν πενήντα μέτρα δίπλα, θα επισκέφθηκαν την έκθεση του Rethink Athens, θα είδαν την πραγματική υπερφίαλη αφήγηση και θα διασκέδασαν και αυτοί με το θέατρο που παίχτηκε στην αίθουσα της Ολομέλειας. Αισιοδοξώ ότι τελικά θα καταλήξει το Rethink Athens εκεί που του αξίζει, δηλαδή στον κάλαθο των αχρήστων.

*Αρχιτέκτονας
_______________________________
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 4/10/14

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου